Porady dla zdrowia

GRZYBICE WYOŁANE PRZEZ DROŻDŻAKI

Rozróżniamy grzyby doskonałe (Fungi perfrcti) i grzyby niedoskonałe (Fungi imperfecta). Większość grzybów chorobotwórczych dla człowieka należy do grzybów niedoskonałych, u których nie stwierdza się rozmnażania płciowego. Drożdże i grzyby należą do roślin, które nie zawierają chlorofilu, w związku z czym nie mogą odżywiać się samodzielnie, jak rośliny zielone i dlatego pasożytują na żywych organizmach lub żywią się ich butwiejącymi szczątkami.

Określenie "grzyby" zastępuje się często przez "pleśnie" (ze względu na ich zdolności rozkładania białek, tłuszczów, węglowodanów i alkoholi). W szerszym ujęciu obejmują zarówno pleśnie (wielokomórkowe) jak i drożdże (jednokomórkowe).

Drożdżyca to choroba nazwana inaczej kandydozą, wywołana jest przez drożdżaki. Schorzenie to wywołuje wiele gatunków drożdży z rodzaju Candida. U większości ludzi spotyka się je w przewodzie pokarmowym, jamie ustnej oraz narządach płciowych. Obecnie znanych jest około 196 rodzajów Candida, z tego 15 ma właściwości chorobotwórcze. Wszystkie traktowane są przez medycynę jako tzw. grzyby saprofityczne - nie przynoszące szkody swojemu żywicielowi. Najczęstszą przyczyną rozwoju tej choroby są zaburzenia składu flory bakteryjnej jelita grubego, spowodowane antybiotykoterapią oraz równoczesną dysfunkcją systemu odporności organizmu.

Grzybice u ludzi przebiegają w postaci zakażenia skóry i włosów; skóry, włosów i paznokci; skóry i błon śluzowych; tkanki podskórnej i kości oraz zakażeń układowych (narządowych).

Drożdżyce choroby z grupy grzybic, wywoływane są przez grzyby z grupy tzw. drożdżaków, które występują fizjologicznie na skórze i błonach śluzowych, zaś zmiany chorobowe powodują dopiero wtedy, gdy pojawią się dodatkowe sprzyjające czynniki np. załamanie sił odpornościowych organizmu, cukrzyca, awitaminoza, leczenie antybiotykami. Zmiany chorobowe występują na błonach śluzowych (jama ustna, narządy płciowe), skórze, wałach paznokciowych, a także w narządach wewnętrznych.

Grzyby drożdżowe (drożdżaki lub drożdże dzikie) rozmnażają się wyłącznie przez pączkowanie, które polega na oddzieleniu się komórki owalnej od komórki macierzystej. Komórki te mają również układać się w długie łańcuszki, imitujące nitki, określone jako grzybnia rzekoma.

Grzybów drożdżowych (drożdże dzikie) nie należy mylić z drożdżowcami szlachetnymi, niechorobotwórczymi, wykorzystywanymi w przemyśle spożywczym, hodowanymi w skali przemysłowej.

W chorobotwórczości u ludzi najważniejszą rolę odgrywają drożdżaki rodzaju Candida.

Najbardziej rozpowszechnionym drożdżakiem z tego rodzaju, ale nie jedynym patogennym grzybem, jest Candida albicans (dosłownie "białe drożdże"). Do najważniejszych drożdżaków z rodzaju Candida należą: Candida albicans, Candida glabrata, Candida guilliermondi, Candida krusei, Candida tropicalis.

Rozróżnienie poszczególnych gatunków z rodzaju Candida jest kluczowe w diagnostyce grzybic, gdyż różne leki przeciwgrzybicze działają w odmienny sposób na poszczególne grzyby. Na przykład szkodliwe Candida krusei oraz Candida glabrata znacznie gorzej reagują na nystatynę niż Candida albicans. Niektóre gatunki, jak na przykład Candida parapsilosis, w doświadczeniach przeprowadzonych na zwierzętach ujawniły swoje działanie rakotwórcze. Inne, jak na przykład Candida albicans, najczęściej rozwijają się w jamie ustnej i w przewodzie pokarmowym człowieka - nie znajdziemy ich w przyrodzie. Niekiedy ten rodzaj drożdżaków osiada na przedmiotach w bezpośrednim otoczeniu człowieka, na przykład na szczoteczkach do zębów, szklankach itp.

Bielnik biały (Candida albicans)

Najczęściej spotykaną odmianą drożdży infekcyjnych jest: Candida albicans. Komórki jego są owalne lub okrągłe, niektóre wytwarzają chlamidospory, owalne twory o średnicy 8-10um. Rośnie dobrze na podłożu agarowym z dodatkiem maki kukurydzianej w postaci kolonii białych, lśniących, wypukłych, o brzegach pofałdowanych.

W okresach obniżonej odporności organizmu i równoczesnym zaburzeniu składu flory bakteryjnej jelit, przyjmują formę inwazyjną. Rozprzestrzeniają się w całym organizmie. Warunkami sprzyjającymi do ich rozmnażania się są infekcje bakteryjne i wirusowe oraz procesy gnilne w jelitach, związane z zaburzeniami trawienia pokarmów. Pierwotna lokalizacja zmian chorobowych może być różna. Z reguły jest nią jelito grube, może być nią również jama ustna, gardło, pęcherz moczowy, pochwa, oskrzela, skóra, owłosiona skóra głowy, palce dłoni i stóp oraz paznokcie. Znane są śmiertelne przypadki drożdżycy płuc. Grzybnia rozrastając się z pierwotnej lokalizacji, przerasta wszystkie tkanki i narządy żywiciela. Kliniczne manifestacje kandydozy są różne i zmienne. Mogą to być dolegliwości pojawiające się sporadycznie, które czasem przechodzą w stan podostry, ostry i przewlekły. Może przybrać formę posocznicy, uszkadzając naczynia krwionośne i komórki układu krwiotwórczego, powodować zapalenie wsierdzia czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Rezerwuar i źródło zakażenia stanowi człowiek. Do zakażenia dochodzi najczęściej przez kontakt bezpośredni z zakażoną wydzieliną (skóra, ślina, pochwa, kał) osób chorych lub nosicieli. Do zakażenia może dojść również przez zakażoną wodę, zakażone owoce.

Bielnik biały wywołuje chorobę zwaną bielnicą (candidiasis), umiejscowioną zwykle na błonach śluzowych (przełyk, serce, drogi moczowe), na skórze między fałdami, na skórze gładkiej, na paznokciach i w narządach wewnętrznych (płuca, OUN, bielnica uogólniona).

Objawami tej choroby są:

• Ze strony narządu ruchu: osłabienie i bóle mięśni, mrowienie w kończynach, brak koordynacji ruchowej, obrzęk ścięgien, niezdolność do wysiłku, sztywność i bóle stawów, reumatyczne zapalenie stawów, zaburzenia koordynacji ruchowej, bóle mięśni i obrzęki stawów.
• Ze strony przewodu pokarmowego: rozdrażnienie z równoczesną chęcią jedzenia słodkich rzeczy, nadwaga i niedowaga, spękane usta i zapalenie czerwieni wargowej, biały nalot na języku, ciągłe odchrząkiwanie, suchość w ustach i gardle, nietolerancje i alergie pokarmowe, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zaparcia lub biegunki, metaliczny smak w ustach, nieokreślone bóle brzucha, burczenie, przelewanie, gazy jelitowe, zaburzenia trawienia, zgaga, swędzenie i pieczenie w okolicy odbytu, śluzowate stolce, żylaki odbytu, nadwrażliwość i nietolerancja: mleka, glutenu pszenicy i żyta.
• Ze strony układu moczowo-płciowego: nawracające niebakteryjne zapalenia pęcherza moczowego i dróg moczowych, częste oddawanie moczu, połączone z pieczeniem i swędzeniem, zapalenie prostaty, niechęć do kontaktów seksualnych, impotencja, zanik popędu płciowego, zapalenie błony śluzowej macicy, niepłodność, kurcze i bóle w okresie miesiączkowania oraz napięcie przedmiesiączkowe.
• Ze strony skóry: sucha skóra, łuszcząca się lub nadmiernie potliwa, obrzęk skóry twarzy - najczęściej poranny, zimne ręce i stopy, obniżona temperatura ciała, kruche i zabrązowione paznokcie, pokrzywka, pseudołuszczyca, utrata włosów, egzema (wypryski skórne), trądzik, tendencja do pękania naczyń i łatwego powstawania siniaków, nieprzyjemny zapach skóry stóp, mysi zapach skóry, mimo częstego mycia.
• Ze strony układu oddechowego: problemy z zatokami szczękowymi i czołowymi, częste infekcje bakteryjne i wirusowe, zapalenia uszu, płytki oddech, uczucie braku powietrza, astma oskrzelowa, sapanie przy oddychaniu, uczucie zapchanego nosa i wyciekanie wydzieliny, świąd w nosie, bóle gardła, podrażnienie krtani, chrypa, pogorszenie głosu, przewlekły suchy kaszel z tendencją do zaostrzenia się, sztywność i uczucie napięcia w klatce piersiowej.
• Ze strony narządu wzroku: pieczenie i łzawienie spojówek, ciemne plamki przed oczami (mroczki), zaburzenia widzenia pod postacią rozmazywania obrazu.
• Ze strony układu hormonalnego: niedoczynność tarczycy lub w niewielkiej liczbie przypadków jej nadczynność.

Leczenie drożdżycy antybiotykiem mija się z celem, gdyż szybciej niż bakterie zdobywa on odporność na wszelkie antybiotyki. Podstawą leczenia powinna być zmiana diety. Należy wyłączyć całkowicie cukier i wyroby cukiernicze, słodkie napoje, produkty piekarnicze z białej mąki, margarynę, przyprawy typu - Vegeta i Kucharek, ziemniaki, mleko i jego przetwory kupowane w sklepie, owoce. W przypadku dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego trzeba zastosować dietę bezglutenową. Powinna obowiązywać uniwersalna zasada odpowiedniego łączenia składników pokarmowych. Białko (mięso, ryby, jaja, soję, naturalne twarogi) należy w jednym posiłku podać z surówkami z jarzyn, ale bez ziemniaków. Węglowodany (kaszę tatarczaną, jęczmienną, ryż) należy połączyć również z surówkami. Należy pamiętać o piciu dobrej jakościowo wody w ilości około 2 l dziennie.

Dzięki zastosowaniu odpowiedniej diety i preparatów, odporność organizmu wróci do normy. Należą do nich: probiotyki zawierające pałeczki kwasu mlekowego, preparaty roślinne o działaniu grzybobójczym, z pestek grapefruita, czosnku, kwasu kaprylowego, gorzknika kanadyjskiego, kompozycje przeciwutleniaczy o wielokierunkowym działaniu, zespoły witaminowo - mineralne, związki organiczne metali - cynku, selenu, chromu. To zapobiegnie ponownej infekcji. Jako uzupełniającą terapię stosuje się leki homeopatyczne.

Drożdżak kryptokokozy (Cryptococcus neoformans)

Komórki jego są okrągłe lub owalne, o średnicy 5-10u, in vivo otoczone szeroką otoczką. Wyjątkowo spotyka się komórki imitujące grzybnie rzekomą.

Rośnie dobrze na podłożu Sabourauda. Kolonie 5-7 dniowe lśniące, brązowe, przypominające miód. Rezerwuar i źródło zakażenia stanowi gleba, wydaliny gołębi. Do zakażenia dochodzi drogą powietrzną, pokarmową lub w wyniku zakażenia przyrannego. Wrota zakażenia stanowią płuca, jama nosowo -gardłowa, skóra.

Drożdżak kryptokokozy wywołuje chorobę zwaną kryptokokozą (cryptococcosis), która najczęściej dotyczy OUN, rzadziej skóry lub narządów wewnętrznych. Najczęstszą kliniczną postacią choroby jest kryptokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. W tym przypadku zakażenie może być podostre albo przewlekłe, a objawami mogą być: początkowo ból głowy i zaburzenia widzenia, następnie zaburzenia stanu psychicznego, a w końcu sztywność karku, śpiączka i, w wypadku nie leczonej choroby, śmierć. Innymi postaciami klinicznymi choroby są zakażenia skóry i płuc.

Grzyb kokcydiomikozy ( Coccidioides immitis)

W zależności od umiejscowienia grzyb ten może mieć wygląd kulisty, worka wypełnionego endosporami (w tkance) lub nitek z licznymi artrosporami ( w hodowli w temperaturze pokojowej). Na podłożu Sabourauda przypomina kłębek waty. Wywołuje kokcydiomikozę (coccidiomycosis), przebiegającą pod postacią grypową, płucną lub uogólnioną.

Liczba zakażeń drożdżakowych wciąż narasta. Wynika to z bardzo rozpowszechnionego występowania tych grzybów i ich niewielkich wymagań. Wystarczy im trochę wilgoci, cukrów i białek, aby mogły się obficie namnażać. Ta mała wybredność pozwoliła im opanować niemal wszelkie obszary naszego organizmu i nie tylko.

Nie ulega wątpliwości, że drożdżaki są bezpośrednio odpowiedzialne za wywoływanie licznych chorób lub przynajmniej częściowo przyczyniają się do ich powstania.

Porozmawiaj o zdrowiu:

Forum dyskusyjne