Porady dla zdrowia

Pierwsza pomoc medyczna w nagłych wypadkach w lesie i górach

 Specyfika pracy w leśnictwie wiąże się z pracą małych zespołów roboczych w terenie odległym często od siedzib ludzkich, z niewielką kontrolą ze służby nadzoru. Z tej przyczyny każdy robotnik powinien posiadać wiele praktycznych umiejętności z zakresu podstaw pierwszej pomocy medycznej . Szansa przeżycia ofiary wypadku zależy w dużej mierze od kwalifikacji osoby znajdującej się w miejscu zdarzenia, udzielającej natychmiastowej pomocy. Dopiero w następnej kolejności znaczenia nabiera fachowość specjalistycznych służb ratowniczych. Wszystkie działania realizowane w razie wypadku powinny być przewidziane w ramach szkolenia robotników. Wszelkie akcje ratownicze muszą być wielokrotnie przećwiczone, tak by w warunkach realiów wypadku, czynności odbywały się w pewnym sensie automatycznie. W ramach tego typu szkoleń powinny być również przygotowane i sprawdzone elementy systemu łączności i powiadamiania o drastycznych zdarzeniach.

  Zadaniem osoby udzielającej pierwszej pomocy jest niedopuszczenie do ciężkich komplikacji do momentu pojawienia się odpowiednich służb ratowniczych. Poniższy schemat przedstawia szkic łańcucha ratunkowego obejmującego łącznie sześć ogniw.

Łańcuch ratunkowy

• WYPADEK
• Natychmiastowe środki pomocy-pomoc
• Sygnalizacja w celu wezwania pomocy
• Pierwsza pomoc
• Transport
• SZPITAL = docelowa pomoc lekarska

 Podstawowe szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej w przypadku pracowników zatrudnionych w pozyskiwaniu drewna, musi obejmować postępowanie z ranami otwartymi oraz resuscytacją (reanimacją) . W warunkach narażenia na specyficzne zagrożenia chemiczne (środki do chemicznego zabezpieczania drewna, itp.), biologiczne (żmije, kleszcze, itp.), fizyczne (prąd elektryczny, pioruny, itp.) szkolenie winno być rozszerzone o dodatkowe elementy postępowania ratunkowego. Środki służące pierwszej pomocy medycznej muszą być dostępne na każdej powierzchni roboczej. Apteczka pierwszej pomocy powinna być regularnie uzupełniana i sprawdzana ważność poszczególnych jej składników.

  Przed rozpoczęciem prac na danej powierzchni roboczej nadzór, organizator czy koordynator pracy powinien poznać realia terenowe i miejscowe mające wpływ na realizację działań ratowniczych: odległość od najbliższego punktu medycznego, szpitala, możliwość dotarcia pogotowia ratunkowego w pobliże powierzchni roboczej (sposób dotarcia poszkodowanego do tego miejsca), odległość od apteki, telefonu, policji, itp. Priorytetem bowiem każdej akcji ratunkowej jest pewne i szybkie uzyskanie pomocy specjalistycznej. Bez dobrej organizacji całej akcji, bez sprawnej łączności będzie to warunek trudny do spełnienia. Powyższe dane powinny być również przekazane wszystkim robotnikom zatrudnionym na danej powierzchni roboczej. Na powierzchniach gdzie praca przebiega w dłuższym odcinku czasu (dłużej niż 5 dni roboczych, zaś w okresie zimowym dłużej niż 2 dni) powinien znajdować się schron, którego zadaniem jest między innymi ochrona poszkodowanego przed wpływami środowiska, bądź umożliwienia oczekiwania na pogotowie medyczne.

  Wezwanie pomocy powinno odbyć się w taki sposób by ratownicy byli w pełni przygotowania do działań. Kolejność przekazywanych danych jest bardzo ważna w przypadku utraty, bądź kłopotów z łącznością.

Kolejność i zakres informacji przekazywanych zewnętrznym służbom ratowniczym.

1. WYPADEK !
2. Gdzie?
   Nazwa miejscowości, dokładny rejon i miejsce zdarzenia. Ewentualne wykorzystanie jednoznacznych nazw i określeń miejscowych.
3. Ile osób? Zostanie przysłana na miejsce zdarzenia odpowiednio duża ekipa ratunkowa
4. Co się stało?
   Dokładne informacje o charakterze zdarzenia i odniesionych obrażeń

 Działania ratunkowe wymagane są w każdej sytuacji jeśli tylko nie stwarzają zagrożenia dla życia lub zdrowia samych ratowników. Wymagane jest by wszelkie działania były "możliwie najlepsze i najskuteczniejsze". Należy pamiętać, że przepisy Kodeksu cywilnego dopuszczają możliwość roszczeń ze strony osoby ratowanej za ewentualne szkody wynikłe z umyślnego lub wyraźnie niedbałego postępowania. W czasie akcji ratunkowej prowadzonej przez ratownictwo profesjonalne istnieje obowiązek współpracy z nimi w sytuacji niezbędnej dla prowadzenia samej akcji ratunkowej.

Udzielanie pierwszej pomocy

  Ograniczony zakres niniejszego opracowania uniemożliwia przekazanie szczegółowych danych odnośnie zagadnień udzielania pierwszej pomocy medycznej. Wymagałoby to bowiem nakreślenia choćby minimalnego wprowadzenia z zakresu anatomii człowieka, funkcjonowania podstawowych układów. Autorka ograniczyła się jedynie do wymienienia podstawowych zaleceń, uwag, przypomnień czy wyjaśnień pewnych typowych błędów popełnianych przez niewprawnych ratowników.

• Apteczka pierwszej pomocy:
  • musi znajdować się w znanym miejscu. To apteczka ma być dostarczona do miejsca zdarzenia, nie zaś poszkodowany do niej,
  • apteczka powinna zawierać co najmniej:
    • plastry z opatrunkiem ( w kilku rozmiarach),
    • zwykły plaster,
    • bandaż zwykły,
    • bandaż elastyczny,
    • gazę opatrunkową sterylną,
    • chustkę trójkątna,
    • rękawiczki gumowe,
    • maseczkę do wentylacji "usta-usta",
    • nożyczki,
    • siatkę opatrunkową do utrzymywania opatrunku, agrafki,
    • przydatne byłoby zaopatrzenie apteczki w folię termoizolacyjną chroniącą poszkodowanego zarówno od zimna jak i wilgoci, lub od nadmiernej insolacji.
• Opatrywanie rany:
  • najbliższą ranie warstwą jest sterylna gaza opatrunkowa, kolejne to bandaż bądź specjalna siatka opatrunkowa,
  • nie należy dezynfekować otwartych ran, oparzeń ani spirytusem salicylowym, ani jodyną, ani gencjaną. Woda utleniona w warunkach polowych jest nietrwała więc jej znaczenie jest niewielkie,
  • jeżeli w ranie tkwi obce ciało- nie wyrywać go a jedynie ustabilizować opatrunkiem,
  • ranną kończynę umieścić powyżej poziomu ciała (jeżeli jednocześnie jest rana brzucha - nie należy unosić kończyn),
  • oparzeń nie należy polewać niczym innym jak zimna woda, zaś po schłodzeniu trzeba przykryć ranę opatrunkiem jałowym lub specjalnym hydrożelem,
  • odmrożone partie ciała po wydostaniu się z zimna (zsiniałe, nieczułe na ból) bardzo lekko rozcieramy suchym materiałem dla pobudzenia krążenia. Nigdy nie używamy do tego celu śniegu. Można posłużyć się stopniowym ogrzewaniem w ciepłej wodzie. Wszelkie pęcherze i rany wymagają interwencji lekarza,
  • należy używać rękawic jednorazowych przy możliwości kontaktu z krwią poszkodowanego.
• W sytuacji zatrzymania krążenia i oddychania zespół ratowniczy ma jedynie 3-4 minuty (w niskich temperaturach czas ulega wydłużeniu) na podjęcie akcji reanimacji. Po tym czasie następują zmiany w mózgu wywołane jego niedotlenieniem.
• Człowiek nieprzytomny winien być ułożony w pozycji bezpiecznej (o ile nie istnieje podejrzenie uszkodzenia kręgosłupa).
• W razie urazów kręgosłupa przenoszenie może mieć miejsce wyjątkowo, jedynie ze względu na zagrożenie dla samego poszkodowanego bądź ratowników. Przenoszenie odbywa się bardzo starannie, przez kilka osób, bez niepotrzebnego poruszania partii ciała, skręcania i zginania.
• Należy przeciwdziałać wstrząsowi pourazowemu (zapobieganie wychłodzeniu ciała, zatamowanie krwotoków, działanie przeciwbólowe, utrzymywanie z poszkodowanym kontaktu poprzez rozmowę, zwiększanie poczucia bezpieczeństwa).
• Zabronione jest amatorskie nastawianie złamanych kości, ustawianie na "swoim miejscu" skręconych stawów.
• Jeśli poszkodowanego czeka zabieg w znieczuleniu ogólnym, nie należy go ani karmić, ani poić.

Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej:

Pierwsza pomoc