Poradnik medyczny

Bóle

Wyróżniamy złamania zamknięte, w których odłamy kostne nie przebijają skóry oraz złamania otwarte, w których skóra zostaje przebita od wewnątrz. Złamania kostne tego rodzaju są szczególnie narażone na powikłania infekcyjne.

Jak rozpoznaje się złamania

Najbardziej charakterystyczne jest występowanie bólów przy ruchach lub przy obciążeniu.

Wielkość obrzęku nie odzwierciedla rozległości złamania.

Obrzęk też nie jest dowodem, że nastąpiło złamanie. Obrzęk może nie wystąpić, a kość może być złamana. I odwrotnie: obrzęk może być znaczny (silne stłuczenie, rozległy krwiak), a kość może nie być złamana. Objawem złamania żeber jest przede wszystkim kłujący ból w klatce piersiowej, ujawniający się lub nasilający przy kichaniu, kaszlu lub śmiechu.

iezależnie od bólu i obrzęku objawem złamania jest nienormalna ruchomość kości i zmniejszona jej wytrzymałość na obciążenie (sprawność nośna).
Unieruchomić złamaną kość. Ewentualnie założyć szynę (twardy kij, deseczka). Kończynę przybandażować do elementu usztywniającego i wezwać lekarza. Sterylnie opatrzeć złamania otwarte, następnie natychmiast przetransportować poszkodowanego do szpitala, ponieważ szerząca się infekcja zagraża trwałym uszkodzeniem nerwów i naczyń.

Dysk

Krążki zbudowane ze zbitej tkanki włóknistej oddzielają od siebie poszczególne kości tworzące kręgosłup, czyli kręgi. Zbyt duży nacisk lub przeciążenie kręgosłupa może spowodować uwypuklenie krążka między kręgami. Dochodzi wtedy do ucisku przebiegających w pobliżu nerwów, co wywołuje ból w obszarze przez nie zaopatrywanym.

Ból może się pojawić na skutek podnoszenia ciężkich przedmiotów, często jednak nie stwierdza się istotnej jego przyczyny. Wypadanie dysku dotyczy najczęściej dolnej części kręgosłupa, czyli odcinka lędźwiowego i wywołuje ból na tylnej powierzchni nogi, określany jako rwa kulszowa. Czasami można odczuwać ból z przodu albo na bocznej powierzchni nogi. Kaszel, kichanie i naciąganie często wzmagają ból.

Badając Twoje plecy, lekarz oceni również objawy podrażnienia korzeni nerwów poprzez badanie czucia, siły mięśniowej i odruchów w nogach. Gdy lekarz prostuje Twoją nogę, podczas gdy Ty leżysz na kozetce, dochodzi do naciągania nerwu kulszowego, podobnego jak w przypadku rwy kulszowej. Czasami konieczne jest zbadanie czucia skóry w okolicy odbytu i narządów płciowych. Niekiedy należy zbadać odbyt od wewnątrz.

Jeżeli rwa kulszowa jest bardzo silna, konieczne jest leżenie w łóżku przez 1-2 dni. Gdy tylko ból złagodnieje, musisz zacząć wstawać i poruszać się. Fizjoterapia może przynieść ulgę w bólu oraz przywrócić prawidłową ruchomość pleców.

Długotrwałe bóle pleców

Długotrwałe bóle okolicy grzbietowej są najczęściej spowodowane przez zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa.
Najczęściej zmiany te są dobrze widoczne na zdjęciu radiologicznym.

Często jest to tępy ból zlokalizowany poniżej obręczy barkowej, niekiedy opasujący.

Bóle nasilają się:

• przy schylaniu się, skrętach i dźwiganiu,
• przy wadliwej postawie,
• przy chodzeniu na wysokich obcasach,
• w ciąży - Dbać o prawidłową postawę.

Dążyć do wzmocnienia aparatu mięśniowo-więzadłowego. Stosowanie gimnastyki leczniczej jest lepsze od masaży, których działanie sprowadza się do krótkotrwałego rozluźnienia mięśni. Jest to sytuacja podobna do treningu sportowego: tylko czynny trening, a nie masaże, jest w stanie zwiększyć sprawność sportowca. Identycznie jest z uszkodzonym kręgosłupem, któremu ochronę zapewnić mogą wzmocnione za pomocą ćwiczeń więzadła i mięśnie, a nie masaże.

Walczyć z nadwagą.
Przy dźwiganiu ugiąć kolana, nie zginając pleców. Unoszony ciężar trzymać blisko ciała.
Kobiety nie powinny chodzić na zbyt wysokich obcasach.

Ból mięśni

Najczęściej są to bóle powypadkowe będące następstwem urazów (naciągnięcie, przeciążenie) lub spowodowane niedotlenieniem (brak treningu). Bóle mięśniowe często towarzyszą różnym schorzeniom gorączkowym, np. grypie. Niekiedy bóle mięśniowe występują u ludzi starszych; bywa, że są uporczywe i długotrwałe. Są one najczęściej wywołane przez zmiany kostne (procesy zwyrodnieniowe) lub krążeniowe (bóle niedokrwienne).

Uwaga! Bóle mięśniowe często towarzyszą chorobom żył Oszczędzać bolące mięśnie. Jeśli nie stwierdza się wyraźnych, miejscowych procesów zapalnych (objawy: zaczerwienienie, tkliwość lub bóle przy ucisku, wzmożone napięcie tkanek), należy zastosować zewnętrznie leki przeciwbólowe, skuteczne przy bólach mięśniowych i stawowych lub masaże.

Stosować nagrzewania (np. podczerwień, ciepłe kąpiele). Przy gorączce pić dużo płynów! Leczyć schorzenie podstawowe lub towarzyszące (np przeziębienie). Jeśli bóle są silne i długotrwałe. Jeśli niezależnie od bólów mięśniowych występują inn jeszcze dolegliwości i objawy, wskazujące na istnienie inne go schorzenia.

Skurcze mięśni

Nagle pojawiające się bóle obejmujące przede wszystkim mięśnie stopy, podudzia oraz mięśnie brzucha.
Najczęściej występują w nocy. U ludzi starszych skurcze dotyczą stóp i podudzi.
U ludzi młodych skurcze mięśni występują niekiedy w czasie pływania; również w czasie pracy w dni upalne; w ciąży.
Częste przyczyny:

• zaburzenia w krążeniu (niedokrwienie),
• aburzenia elektrolitowe (np. niedobór potasu lub magnezu),
• nadmierny wysiłek.
  Skurcze mięśni najczęściej nie pozostawiają żadnych następstw.

Przez kilka dni mięśnie mogą być obolałe

Ubierać się ciepło.
Przy kurczach mięśni nóg wstać i pochodzić ("rozruszać się"). Mięśnie, w obrębie których wystąpił skurcz, powinny być rozluźnione, trzeba się wyciągnąć. Chory niekiedy podkurcza nogi, co jest błędem! Nie palić! Nie stosować leków przeczyszczających! Jeśli skurcze wystąpiły przy pracy w upalny dzień, spożyć odpowiednią ilość soli kuchennej lub preparat zawierający sole magnezu. Aptekarz Ci doradzi! Jeśli bóle trwają dłużej, można przyjąć lek przeciwbólowy

Rwa kulszowa

Bóle promieniujące od pośladków wzdłuż zewnętrznej i bocznej powierzchni uda aż do kolana, podudzia, a nawet stopy.
Rwa kulszowa może wystąpić nagle lub nasilać się powoli.

Często towarzyszą jej bóle grzbietu

Przyczynami rwy kulszowej są: ucisk, podrażnienie lub stan zapalny korzonków nerwowych, które łącząc się tworzą nerw kulszowy, np. wypadnięcie jądra galaretowatego, ucisk kręgów na korzonki, najczęściej w zaawansowanych zmianach zwyrodnieniowych kręgosłupa. Spać na płaskim twardym podłożu (deska pod materacem). Jeśli leżysz, podkul kolana i włóż pod nie poduszkę: w ten sposób odciążysz nogi.

Siedząc na krześle należy obciążać pośladki równomierni Siedzenie "pod kątem" nasila dolegliwości.
Prowadząc samochód trzeba tak w nim siedzieć, aby uda całości były oparte na siedzeniu.

Bóle szyi i karku

Krótkotrwałe bóle szyi i karku
Ich przyczyną może być:

• skręcenie pourazowe,
• złe ułożenie w czasie snu,
• zapalenie węzłów chłonnych (limfatycznych) szyjnych i karkowych (prawo- i lewostronnych), zwykle są one wyczuwalne.

Powstają często w trakcie kolizji samochodowych - przy zderzeniach czołowych lub najechaniu od tyłu; głowa wykonuje wtedy gwałtowne, wirujące ruchy do przodu i do tyłu, będące przyczyną urazów, niekiedy poważnych (kręgi karkowe). Długotrwałe bóle szyi i karku

Przyczyna może być poważna, np. skręcenie kręgosłupa z przemieszczeniem kręgów. Niekiedy dochodzi do usztywnienia kręgosłupa, bóle promieniują do barków i ramion.

Bóle długotrwałe mogą też być spowodowane przez zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe w obrębie kręgosłupa i powodować ucisk na korzonki. Bóle promieniują najczęściej w okolicę karkowo-potyliczną i łopatkową. Krótkotrwałe bóle szyi i karku

Chronić okolicę, która boli.
Utrzymywać ją w cieple (ciepły szal, podczerwień).
Wykonywać ćwiczenia ruchowe (ostrożnie!).
Bóle, będące następstwem skręcenia lub stanów zapalnych, łagodnieją po kilku dniach.
Stosować zewnętrzne leki zwalczające bóle mięśniowe i stawowe
Wykonywać ćwiczenia odprężające, zmniejszające napięcie mięśni szyi i karku.
Nie zwieszać ramion do przodu - siedzieć prosto!
Wykonywać lecznicze ćwiczenia gimnastyczne wspierające uszkodzony kręgosłup. Takie ćwiczenia wzmacniają układ mięśniowo-więzadłowy. Masaże go nie wzmacniają. Ich działanie polega na rozluźnianiu, które jedynie łagodzi dolegliwości. Krótkotrwałe bóle karku
Jeśli bóle są tak silne, że zakłócają sen. Również wtedy, kiedy występują bez przerwy, niezależnie od pozycji.
Jeśli po dwóch - trzech dniach nie ma poprawy. Długotrwałe bóle szyi i karku
Jeśli bóle są na tyle intensywne, że nie pozwalają pracować, wypoczywać ani spać.
Jeśli bóle utrzymują się lub ciągle powracają.
Jeśli bóle promieniują do obu ramion.

Bóle stawów

Dzięki stawom możemy się poruszać. Źródłem siły, wykorzystywanej do pracy stawów, są mięśnie. Poszczególne grupy mięśniowe przekazują siłę swych skurczów połączeniom stawowym. Obciążenia stawów są znacznie zróżnicowane (różne ruchy w poszczególnych stawach wykonywane są przy użyciu różnej siły).
Szczególnie eksponowane są stawy kolanowe, skokowe, barkowe oraz lędźwiowy odcinek kręgosłupa.
Z czasem dochodzi do zużycia się stawów (głównie stawów kolanowych i biodrowych).
Niektóre stawy mogą boleć w wyniku ogólnego stanu chorobowego, jak np. dna moczanowa (podagra, chilagra) czy choroba reumatyczna. W tych właśnie chorobach objawy ze strony stawów bardzo często dominują.

Bóle stawowe mogą mieć wiele przyczyn.
Do najczęstszych należą:

• naciągnięcie i skręcenie w następstwie wypadków; u młodych ludzi są to najczęściej urazy sportowe. Nadmierne obciążenie lub obciążenie w nieprawidłowej pozycji prowadzą do odwracalnych (najczęściej) uszkodzeń (kontuzje pourazowe);
• uszkodzenia więzadeł i torebek stawowych
• przyczyny tych uszkodzeń są podobne do wymienionych powyżej. Należy pamiętać, że zarówno aparat więzadłowy, jak i poszczególne części samych stawów są słabo ukrwione, w związku z czym procesy naprawcze w ich obrębie przebiegają wolno;
• uszkodzenie łękotki (kolano)
• szczególnie częste u piłkarzy.

Każdy staw kolanowy wyposażony jest w dwa klinowate pierścienie chrzestne, których funkcja sprowadza się do optymalnego dopasowania kości udowej głową kości piszczelowej. W następstwie urazu mogą one ulec naderwaniu nawet oderwaniu (zerwanie się łękotki). Jest to bardzo bolesne. Bólowi towarzyszy często obrzęk stawu kolanowego oraz utrudnione zginanie i prostowanie podudzia;

• zwyrodnienie stawu (artroza)
• jest wynikiem zużycia się powierzchni stawowych. Dotyczy to przede wszystkim ludzi starszych.

Po okresach remisji (poprawy) dolegliwości zwykle powracają. W stanach tych stwierdza się dość często trzeszczenia w zajętym stawie. Typowe jest ustępowanie lub przynajmniej złagodzenie dolegliwości przy zwiększonej aktywności fizycznej. Najsilniej bóle odczuwane są w spoczynku, również nad ranem i w początkowym okresie zwiększania aktywności fizycznej (okres "rozruchu" porannego). Zmiany zwyrodnieniowe dotyczą najczęściej stawów kolanowych, biodrowych i stawów międzykręgowych. Niekiedy, dochodzi do znacznych zniekształceń stawów;

Porozmawiaj o zdrowiu:

Forum dyskusyjne