Poradnik medyczny

Zaburzenia krążenia

Tętniak uciska na sąsiednie narządy. Wywołuje to bóle i uczucie ciężaru w okolicach brzucha (tętniak aorty brzusznej) lub klatki piersiowej (tętniak piersiowego odcinka aorty). Pęknięcie tętniaka w mózgu (bywa u ludzi w młodszej grupie wieku) jest przyczyną krwotocznego udaru mózgowego objawiającego się nagłą utratą przytomności, czasami poprzedzoną bardzo silnym bólem głowy. Jeżeli dojdzie do pęknięcia tętnicy głównej w obrębie klatki piersiowej lub jamy brzusznej, występują objawy ciężkiego krwotoku wewnętrznego.

Czasami rozwarstwienie tętnicy (tętniak rozwarstwiający) lub "zwykły" tętniak wykryty jest przypadkowo - radiologicznie lub echokardiograficznie (tętniak bezobjawowy). Nie ma metod zapobiegawczych. Należy prowadzić zdrowy tryb życia. Leczyć (skutecznie!) nadciśnienie tętnicze, które sprzyja powstawaniu tętniaka aorty. Nie palić papierosów (częstość występowania tętniaka aorty brzusznej jest u palących wielokrotnie większa niż u niepalących)!

Udar mózgowy

Stan kliniczny, będący następstwem albo niedrożności tętnicy mózgowej (zakrzep, zator), albo wynaczynienia krwi poza pękniętą tętnicę (udar krwotoczny). Niekiedy niedowład jednej kończyny górnej zapowiada udar, często jednak udar występuje nagle, stwarzając dramatyczny obraz kliniczny. W zależności od rozległości uszkodzenia mózgu występuje niedowład lub bezwład połowiczy (lewostronny - uszkodzenie prawej półkuli mózgu; prawostronny - lewej) z zaburzeniami mowy lub bez, zależnie od lokalizacji ogniska udarowego. W ciężkich udarach dochodzi do utraty przytomności.

W przebiegu udaru mogą wystąpić zaburzenia w połykaniu. Jeśli udar zlokalizowany jest w obrębie lub w pobliżu ważnych dla życia ośrodków, może się on zakończyć zgonem.

Przyczyny udaru:

• zakrzep,
• zator, gdy materiał zatorowy (skrzeplina lub blaszka miażdżycowa) przeniósł się do mózgu z prądem krwi z innego obszaru naczyniowego,
• zmiany w ścianie naczyniowej (pęknięcie tętniaka). Udar występuje częściej:
• u osób starszych,
• w przypadkach ciężkiego nadciśnienia tętniczego,
• u palących dużo papierosów,
• w nie wyrównanej cukrzycy,
• w chorobach narządu krążenia, zwłaszcza tych, które przebiegają z zaburzeniami rytmu serca.

W części przypadków objawy udaru cofają się niekiedy zupełnie, często jednak objawy te pozostają do końca życia bądź to jako porażenie, bądź niedowład, któremu towarzyszą różne zaburzenia czucia.

Zakrzepica

Jest to stan charakteryzujący się powstawaniem zakrzepów w świetle naczyń krwionośnych.
Zakrzepy mogą tworzyć się zarówno w obrębie tętnic, jak i żył:

• zakrzepica tętnicza obejmuje przede wszystkim tętnice wieńcowe serca (następstwem jej jest zawał serca) i tętnice mózgowe (udar mózgu pochodzenia zakrzepowego);
• zakrzepica żylna dotyczy często guzków krwawniczych .

Większe znaczenie mają zakrzepy zlokalizowane w żyłach miednicy małej, żyłach biodrowych i udowych niż w żyłach podudzi.
Przyczyną zakrzepicy mogą być zmiany chorobowe w tętnicach (miażdżyca) i żyłach. Uszkodzenie ściany naczynia może być następstwem zranienia lub zabiegu leczniczego (wstrzyknięcia, kroplówki, operacje). Uszkodzenie ściany naczyniowej sprzyja gromadzeniu się w jej pobliżu płytek krwi (trombocytów), które wraz z erytrocytami i krwinkami białymi (leukocytami) tworzą zakrzep blokujący przepływ krwi przez naczynie krwionośne. Zakrzepica stanowi również powikłanie stanu określanego przez lekarzy "nadkrzepliwością", który towarzyszy różnym schorzeniom, zwłaszcza układu krwiotwórczego. W chorobach tych zakrzep powstaje w wyniku zmian w samej krwi, naczynia krwionośne zaś mogą być zdrowe.

Niedokrwitość

Zmniejszenie liczby krwinek czerwonych czyli erytrocytów (norma: 5 min w 1 ml krwi) lub obniżenie zawartości barwnika krwi - hemoglobiny (norma: 14 do 16 g w 100 ml krwi), przy prawidłowej liczbie erytrocytów.

Przyczyny:

1. Nadmierna utrata krwi z powodu:
   • urazów,
   • zbyt obfitych miesiączek u kobiet,
   • krwawień hemoroidalnych,
   • krwotoków z przewodu pokarmowego (z żołądka, je-lit).
2. Niedostateczna produkcja hemoglobiny lub krwinek czerwonych z powodu:
   • niedoboru żelaza (zbyt mało żelaza w pożywieniu),
   • zaburzeń wchłaniania w jelicie lub wykorzystywania żelaza przez szpik kostny,
   • zaawansowanej niewydolności nerek,
   • niedoczynności tarczycy i niedoborów białka,
   • chorób układu krwiotwórczego (szpik kostny),
   • niedoboru witaminy B12, miedzi lub witaminy C,
   • nowotworów złośliwych (rak).
3. Nadmierny rozpad erytrocytów:
   • przy różnych chorobach wewnętrznych,
   • przy zatruciach w wyniku działania substancji toksycznych niszczących krwinki czerwone.

Nagła utrata krwi w krótkim czasie powoduje wystąpienie znacznie silniejszych objawów chorobowych niż powolna utrata krwi.
Wszystkie objawy niedokrwistości (anemii) są następstwem zarówno rozcieńczenia krwi, jak też zmniejszonej ilości transportowanego przez krew tlenu (niedotlenienie tkanek).

Oto te objawy:

• bladość skóry
kolor ludzkiej skóry nie zależy wyłącznie od ilości krwi, lecz również od ilości naczyń krwionośnych zlokalizowanych w tkance podskórnej. Dlatego też bladość skóry nie musi oznaczać anemii. Barwę spojówki ocenić można wywijając dolną powiekę. Jeśli przy bladej skórze bogato ukrwiona spojówka jest również blada, przemawia to
• z dużym prawdopodobieństwem
• za niedokrwistością;
• łatwe marznięcie nawet w ciepłym otoczeniu;
• szybka męczliwość przy niewielkich nawet wysiłkach; uczucie ogólnego osłabienia;
• zadyszka wysiłkowa;
• szum w uszach, mroczki przed oczami;
• potliwość;
• szybkie tętno.

Krwiak

Następstwo wynaczynienia krwi poza żyłę lub tętnicę do tkanek otaczających. Tworzy się w ten sposób poza naczyniowy - większy lub mniejszy - zbiornik krwi.
Skóra nad krwiakiem jest początkowo niebieskawa, po pewnym czasie nabiera odcienia brunatnawego i wreszcie - żółtego. W zależności od ilości wynaczynionej krwi i rozległości objawy krwiaka ustępują mniej więcej po dwóch tygodniach.

Krwiak powstaje:

• pod wpływem urazu,
• spontanicznie (zaburzenia krzepnięcia krwi, uszkodzenie naczyń).

Stosować zimne okłady.
Ulgę przynoszą leki stosowane zewnętrznie przy bólach mięśniowo-stawowych .
Jeśli krwiak jest bardzo rozległy (niezależnie od jego przyczyny).
Jeśli objawem towarzyszącym jest znaczny obrzęk i wyraźne uczucie stwardnienia tkanki w okolicy krwiaka.

Przy podejrzeniu złamania kości (nienaturalne ułożenie ręki lub nogi, bardzo silny ból przy ruchach kończyny).
Kiedy krwiak pojawia się dopiero po upływie dwóch -trzech dni od urazu (tak bywa przy złamaniach kości).
Jeśli istnieje skłonność do częstego występowania krwiaków bez wyraźnej przyczyny.

Nadciśnienie tętnicze

Trwale utrzymujące się wartości ciśnienia skurczowego ("górnego") powyżej 160 mmHg (słupa rtęci) oraz ciśnienia rozkurczowego ("dolnego") powyżej 95 mmHg.
Jeśli ciśnienie skurczowe waha się pomiędzy 140 i 160 mmHg mówimy o nadciśnieniu "łagodnym". Uwaga! Nie znaczy to wcale, że ciśnienie skurczowe nieco wyższe od 160 mmHg jest nadciśnieniem "złośliwym". To określenie zarezerwowane jest dla szczególnie ciężkiej postaci nadciśnienia tętniczego, które charakteryzuje się na ogół nie tylko bardzo wysokimi wartościami zarówno ciśnienia skurczowego, jak i rozkurczowego, ale przede wszystkim szybko postępującymi zmianami w takich narządach, jak mózg (udary), serce (zawał serca, niewydolność krążenia) i nerki (ich niewydolność).
U każdego człowieka w pewnych sytuacjach życiowych (intensywne parcie na stolec przy zaparciach, wymioty, intensywnie przeżywany stosunek płciowy, parte bóle porodowe) dochodzi do krótkotrwałego podwyższenia ciśnienia tętniczego. Sytuacji tych nie można jednak zaliczyć do stanów chorobowych.
W 90% przypadków przyczyna nadciśnienia nie jest znana (nadciśnienie samoistne lub pierwotne).
Tylko w 10% przypadkach przyczyny nadciśnienia są znane (nadciśnienie wtórne). W przypadkach tych nadciśnienie jest następstwem różnych chorób, np. nerek, gruczołów wydzielania wewnętrznego (nadciśnienie hormonalne), tętnic.
Nadciśnienie często jest dziedziczne. Częstsze jest również:

• u palących,
• u ludzi z nadwagą,
• u ludzi spożywających w nadmiarze sól kuchenną,
• u ludzi w stanie stresu.

Nadciśnienie trwające przez dłuższy czas obciąża nadmiernie serce. Serce pompuje krew do tętnicy głównej (aorty) pod większym ciśnieniem.
Pod wpływem nadciśnienia dochodzi do uszkodzenia naczyń mózgowych np. stwardnienia, utraty elastyczności, niekiedy pękania .
Nadciśnienie tętnicze - nawet znaczne - może przebiegać zupełnie bezobjawowo.

Przy bardzo wysokich wartościach ciśnienia tętniczego mogą wystąpić bóle i zawroty głowy, szum w uszach, zaczerwienienie twarzy, krwawienia z nosa.
Ponieważ "nadciśnienie nie boli", choroba ta nie jest niestety traktowana poważnie przez chorych. Jest to niepokojące, ponieważ następstwa nadciśnienia mogą być niebezpieczne dla życia.

Niskie ciśnienie

Spadek ciśnienia tętniczego poniżej 120/80 mmHg o znaczną wartość.
Stan ten jest wyrazem albo zaburzeń ustrojowej regulacji ciśnienia tętniczego, albo niewłaściwego rozmieszczenia krwi w różnych obszarach naczyniowych. Uwaga! Należy wyraźnie zaznaczyć, że u wielu ludzi ciśnienie tętnicze jest znacznie niższe niż 120/80 mmg, pomimo tego nie odczuwają oni żadnych dolegliwości.
Częste objawy hipotonii: - zawroty głowy, mroczki przed oczami, - kołatanie serca, przyspieszenie tętna, - bladość twarzy, - bezsenność, zmęczenie, uczucie ogólnego rozbicia, - spadek ogólnej sprawności, niechęć do działania.
Przyczyny:

• niedobór soli w ustroju, niewłaściwe odżywianie się,
• schorzenia narządu krążenia lub ośrodkowego układu nerwowego,
• odwodnienie, straty krwi,
• strach, lęk, nudności, szok,
• leki, np. obniżające ciśnienie krwi (hipotensyjne).

Hipotonia może również wystąpić po dłuższym staniu (np. w kościele, żołnierz na warcie, podczas wiecu), po nagłej zmianie położenia, po patrzeniu w górę. Należy koniecznie dążyć do ustalenia przyczyny zaburzeń krążenia, będących przyczyną hipotonii. Starać się zapobiegać hipotonii, gdy się już zna jej przyczynę. Często pomaga zwiększenie aktywności fizycznej. Jeśli ciśnienie tętnicze jest obniżone we wczesnych godzinach porannych, godna polecenia jest gimnastyka poranna. Rano, zaraz po wstaniu, natrzeć ciało ręcznikiem frotowym - najpierw ręce i nogi, później resztę ciała, aby pobudzić krążenie krwi w naczyniach krwionośnych skóry i tkanki podskórnej. Jeśli musisz wstać w nocy, czyń to powoli, tak, aby organizm stopniowo przyzwyczajał się do pionowej pozycji. Jest to szczególnie ważne w chorobach przeziębieniowych.

Porozmawiaj o zdrowiu:

Forum dyskusyjne