Poradnik medyczny

Problemy ze skórą

Na skórze tworzą się krosty, pryszcze, guzki, rzadziej owrzodzenia. Drapanie pogarsza sytuację. Jest to schorzenie skóry, które wbrew obiegowej opinii, nie ma charakteru zakaźnego.

Zmiany dotyczą głównie twarzy (czoło, policzki) oraz karku i górnej części pleców.

Zmiany ustępują zwykle samoistnie po okresie pokwitania. Trądzik dość często jest schorzeniem dziedzicznym.

Trądzik jest schorzeniem, na którego występowanie mają wpływ czynniki hormonalne, wydzielnicze i bakteryjne. Błędem byłoby sądzić, że trądzik jest następstwem niedostatecznej higieny osobistej. Natomiast z całą pewnością częste drapanie skóry sprzyja wtargnięciu zarazków w głąb zmienionej skóry.

Należy pamiętać, że drobnoustroje obecne są zawsze na powierzchni nawet świeżo umytych rąk. Tłustą skórę myć nawet kilka razy dziennie, ale nie nadużywać mydła. Należy pamiętać, że mydła o działaniu przeciwbakteryjnym nie są lepsze. Duże wągry (zaskórniki) można bardzo ostrożnie wyciskać raz - dwa razy na tydzień. Uprzednio należy skórę przemyć gorącym naparem rumianku.

Leczenie trądziku młodzieńczego

Alergia

Alergia jest pojęciem bardzo ogólnym, które oznacza nadwrażliwość ustroju na działanie różnych bodźców. Reakcje alergiczne (uczuleniowe) mogą dotyczyć np. oskrzeli (ich nadreaktywność stanowi istotę astmy oskrzelowej).

Alergia skórna to przede wszystkim pokrzywka. Znamy różne substancje organiczne, mogące wywoływać skórne reakcje alergiczne, np. pyłki kwiatowe, penicylina, sierść zwierząt. Trzon biochemiczny tych substancji stanowią węglowodany. Również niektóre substancje nieorganiczne mogą powodować wystąpienie zmian skórnych o charakterze uczuleniowym, jak np. różne metale (nikiel). W następstwie ich działania w ustroju uwalniają się substancje o działaniu między innymi naczynioruchowym, które wyzwalają niekorzystne reakcje ze strony składników morfotycznych krwi (głównie leukocytów) powodując uszkodzenie różnych tkanek i narządów.

Do najczęstszych schorzeń alergicznych należą różne zmiany skórne, katar sienny (patrz str. 39), astma oskrzelowa .

Reakcja uczuleniowa może wystąpić w następstwie kontaktu zewnętrznego z substancją alergenną lub w wyniku wziewania tej substancji. Substancje te zawarte są w kosmetykach, barwnikach, w niektórych gatunkach mydła, medykamentach, kwiatach lub niektórych produktach spożywczych (np. skorupiakach - rakach, homarach itp.).

Skórne wykwity alergiczne:

• powstają nagle,
• swędzą

Wysypka

Wysypka występująca u niemowląt w okolicy płciowej i odbytu, niekiedy na udach, czyli na tych częściach ciała dziecka, które stykają się z pieluszkami.

Przyczyną jest to, że dziecko przebywa w pozycji leżącej przez dłuższy czas w wilgotnych pieluszkach. Sytuację pogarsza coraz częstsze używanie nieprzepuszczających wilgoci majteczek plastikowych lub gumowych. W następstwie tego wytwarza się coś w rodzaju wilgotnego kompresu, który powoduje wysypkę.

Lekki przebieg charakteryzuje się zaczerwienieniem skóry, która może niekiedy sączyć. W cięższych przypadkach dochodzi do powikłań infekcyjnych (pieluszkowe zapalenie skóry).

Powstawaniu tych zmian sprzyjają drażniące skórę składniki pokarmowe zawarte w pożywieniu niemowląt, które ulegają wydzielaniu z moczem.

U niemowląt karmionych piersią wysypka pieluszkowa występuje rzadziej. Jeśli zmiany utrzymują się dłużej, mogą wystąpić powikłania grzybicze.

Używać wyłącznie wsiąkliwych pieluszek. Po praniu pieluszkę bardzo dobrze spłukać, aby usunąć resztki środków piorących.

Często zmieniać pieluszki - lepiej przewijać dziecko za często niż za rzadko.

Unikać zakładania majteczek plastikowych lub gumowych.
Przy przewijaniu skórę dziecka dobrze zmyć ciepłą wodą, wytrzeć do sucha. Następnie pozwolić, aby maluch przez pewien czas pozostawał nago (dolna część ciała). W pokoju jednak musi być ciepło. Pamiętaj: myjąc dziecko nie używaj za każdym razem mydła!
Po umyciu i wytarciu skóry do sucha najlepiej jest posmarować genitalia i pośladki dziecka dobrze przylegającym kremem dziecięcym. Chronić skórę przed kontaktem z moczem.

Jeśli po trzech - czterech dniach opisane działania pozostają bez efektu.

Jeśli zmiany skórne szerzą się, zwłaszcza wtedy, kiedy rozprzestrzeniają się poza części ciała, przykrywane pieluszką.

Świąd

Potrzeba drapania się albo po całym ciele, albo w określonych miejscach (świąd uogólniony i świąd miejscowy).

Przyczyny świądu:

• choroby skóry,
• schorzenia ogólne, np. cukrzyca,
• ukąszenia przez insekty (wszy, pchły, komary),
• reakcje polekowe,
• stany uczuleniowe,
• wpływ środków chemicznych.

Świąd często występuje u ludzi starszych. Najczęstszą przyczyną jest suchość skóry.
Przyczyną świądu może też być zbyt częste używanie mydła, które działa na skórę wysuszające Szczególnie wrażliwe na mydło są określone okolice skóry, zwłaszcza odbyt i pochwa (świąd odbytu i pochwy), które ulegają zaczerwienieniu i pigmentacji. Niekiedy okolice te sączą.
Często przyczyny świądu nie udaje się ustalić.
Drapanie przynosi jedynie krótkotrwałą ulgę. Często natomiast powoduje ono powierzchowne wprawdzie uszkodzenia skóry, które mogą być jednak wrotami wtórnej infekcji. A zatem drapania należy unikać!
Jeśli skóra jest sucha, używać olejków natłuszczających. Pomocny może też być olej roślinny.
Nie myć się za często.
Zastosować zewnętrzne leki przeciwuczuleniowe . Wilgotnych zmian skórnych nie smarować żadnymi maściami natłuszczającymi! Stosować raczej kremy nawilżające, zapobiegające zasklepieniu sączącego ubytku skóry. Zasklepienie bowiem uniemożliwia wydobywanie się na zewnątrz wydzieliny zapalnej.
Starać się ustalić przyczynę świądu.

Liszajec

Powierzchowna, bakteryjna infekcja skórna (gronkowcowa), występująca głównie u dzieci. Charakteryzuje się tworzeniem się pęcherzyków, wypełnionych ropą oraz ropnych strupów. Zmiany liszajcowate występują zwykle na twarzy, głównie w pobliżu otworów nosowych, na wargach i uszach. Niekiedy umiejscawiają się one również w obrębie kończyn.
Na początku pojawia się zwykle pojedynczy pęcherzyk, który szybko się powiększa, a następnie pęka. Wynikiem tego jest wytworzenie się sączącej ranki.
Przez drapanie proces ropny przenosi się na inne okolice skóry. Szczególnie podatne na zakażenie są drobne ubytki (pęknięcia) skóry.
Rozmiękczyć strup używając wody z mydłem, następnie usunąć go. Należy zastosować leki zewnętrzne przepisane przez lekarza. Zapobieganie Skrupulatnie przestrzegać zasad higieny osobistej (często myć ręce).
Paznokcie, zwłaszcza u dzieci, obcinać krótko.

Czyraki

Zapalenie bakteryjne cebulki włosowej z tworzeniem się większego lub mniejszego bolesnego nacieku zapalnego wokół włosa. Najczęściej występują na karku, twarzy, klatce piersiowej i pośladkach. Na początku pojawiają się ograniczone, plamiste zaczerwienienia, które w ciągu kilku dni powiększają się i stają się bolesne. Dochodzi do centralnego uwypuklenia się zmian. Stają się one błyszczące i błękitnawe. Następnie pojawia się żółte zabarwienie wierzchołka czyraka. Po jego pęknięciu wydobywa się zeń żółta lub zielonkawożółta ropa. Po zagojeniu się czyraka powstaje zwykle mała blizna. Zgrupowanie kilku czyraków, któremu towarzyszy zwykle szerzenie się infekcji, nosi miano karbunkuła.

Czyrakowatość wykazuje tendencję do nawrotów. Sprzyja temu wiele różnych schorzeń (np. cukrzyca). Należy pamiętać jednak, że istotą procesu chorobowego jest w takich stanach ponowne zakażenie bakteryjne.
Stosować gorące, suche okłady, gdyż sprzyja to "dojrzewaniu" czyraków, oraz maści o działaniu ściągającym. Aptekarz doradzi!

Brodawki

Często spotykane, łagodne nowotwory skóry. Najczęściej przyczyną ich są wirusy, którymi można się zarazić przez bezpośredni kontakt (skóra). Brodawki na ogół są mnogie, ale mogą również występować pojedynczo. Brodawki to większe lub mniejsze wypukłości wystające ponad otaczającą je skórę.

Powierzchnia ich może być gładka lub nierówna (kalafiorowata). Jeśli występują na dłoniach stanowić mogą istotny problem kosmetyczny. Kurzajki zlokalizowanie na obrzeżach paznokci lub pod paznokciami mogą być przyczyną bólów.

Szczególnie dokuczliwe są kurzajki umiejscowione na podeszwach stóp, dotyczy to zwłaszcza kurzajek rogowaciejących, które przy chodzeniu wbijają się w stopę, uwierając i wywołując ból (kurzajki kolczaste).

Różne odmiany kurzajek:

• brodawki wywołane przez wirusy (najczęstsza postać);
• mięczaki zakaźne
• Molluscum. Przyczyną ich jest również wirus. Centralnie pojawia się woskowaty guzek

Uszkodzenia skóry

Różne urazy skóry spowodowane na przykład ugryzieniem przez psa bądź zadrapaniem przez kota.
Uwaga! Dodatkowe zagrożenie wynika z wtargnięcia i penetracji w głąb rany złośliwych drobnoustrojów. Szczególnie niebezpieczny jest tężec!
Zarówno głębokie, jak i powierzchniowe, niekiedy rozległe obrażenia powodują obrzęk i silne zaczerwienienie (rumień) skóry w okolicy rany. Towarzyszy temu żywa bolesność. W obrębie rany można wyczuć tętnienie. Często pojawia się ropa.
W okolicy zranienia może powstać czerwona pręga, przebiegająca wzdłuż naczyń limfatycznych (np. od podudzia do pachwiny). Niekiedy dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych (limfatycznych), które można łatwo wyczuć (w dole pachowym lub w pachwinie).

Koniecznie poddawać się systematycznym szczepieniom przeciwtężcowym. Szczepienia dokonuje się trzykrotnie. Powtórne szczepienia co pięć lat
Zanieczyszczone rany przepłukać tylko raz czystą wodą.
Małych ran nie opatrywać. Wytworzony strup krwi stanowi najlepsze zabezpieczenie rany.
Większe zranienia należy opatrywać.
Można posłużyć się medykamentami ułatwiającymi gojenie się ran lub środkami stosowanymi do dezynfekcji skóry

Rany cięte

Rana o ostrych krawędziach spowodowana przez ostre narzędzie. Rana taka zwykle ma charakter ziejący i może obficie, choć na ogół przez krótki czas, krwawić (zwłaszcza przy uszkodzeniu drobnych naczyń tętniczych).
Szczególnie niebezpieczne są głębokie rany cięte i kłute, ponieważ często naruszają one ciągłość nerwów i ścięgien oraz uszkadzają - niekiedy ciężko - różne ważna dla życia narządy wewnętrzne. Bardziej niebezpieczne są rany czaszki (zwłaszcza twarzy), klatki piersiowej i brzucha niż rany kończyn.
Jeśli po upływie 24 - 48 godzin wystąpi gorączka, rumień i obrzęk (cechy zapalenia), znaczy to, że rana uległa zakażeniu. Uwaga! Niebezpieczeństwo tężca!
Jeśli rana jest wyraźnie zanieczyszczona należy ją dokładnie przemyć czystą wodą, ale tylko jeden raz.
Ranę należy osuszyć wacikami, pamiętając przy tym aby jej nie trzeć i nie wycierać!
Brzegi rany zbliżyć do siebie za pomocą przylepca.
Jeśli mamy do czynienia z obfitym krwawieniem, ucisnąć miejsce krwawienia czystym materiałem, np. świeżo upraną i wyprasowaną chustką do nosa.
Przy silnym krwotoku założyć opaskę uciskową i zaraz udać się do lekarza!
Przy ciętych ranach nóg bądź rąk, kończyny należy wysoko ułożyć.
Jeśli zranienie jest niewielkie, powierzchowne i wyraźnie odgraniczone, można samemu zastosować leki ułatwiające gojenie się ran

Oparzenia suche

Oparzenia uszkadzające skórę, niszcząc tkankowe struktury białkowe.

Przyczyny oparzeń, to:

• "suche" gorąco,
• "wilgotne" gorąco (ukrop, para),
• prąd elektryczny,
• chemikalia.

Uszkodzenie skóry może mieć charakter powierzchowny (promienie słoneczne). Objawia się ono z reguły zaczerwienieniem, rzadziej występowaniem pęcherzy i często piekącym bólem.

Zagrożenia wynikające z różnego rodzaju oparzeń zależą od wielu czynników:

• stopnia oparzenia (skala trójstopniowa: pierwszy stopień
• rumień, drugi stopień
• obecność pęcherzy, trzeci stopień
• ogniska martwicy, np. zwęglenie tkanek).
• rozległości (im większy obszar jest poparzony, tym gorzej).

Pocenie się

Nadmierne wydzielanie potu przez gruczoły potowe. Należy pamiętać, że pot jest wydzielany stale, jednak jego produkcja zależy od ilości wypijanych płynów, temperatury otoczenia i wilgotności powietrza.

Wydzielanie potu jest jednym z elementów, służących utrzymaniu stałej temperatury ciała. Jeśli uwzględni się również straty wody drogą oddechową, to łącznie z potem ustrój traci około 750 ml płynu. Dotyczy to stanów, w których ani oddech nie jest forsowny, ani pocenie się nie jest nadmierne (stan fizjologiczny).

Szczególnie niemiłe odczuwane jest pocenie się dłoni, stóp oraz pod pachami. Najczęstszą przyczyną nadmiernego pocenia się w tych właśnie miejscach jest lęk, podniecenie, przeziębienie.

Nadmierne pocenie się stóp i pod pachami jest szczególnie nieprzyjemnie odczuwane, zarówno przez osobę pocącą się, jak i przez otoczenie ze względu na drażniący zapach, spowodowany rozkładem tłuszczu przez drobnoustroje.

Ograniczyć picie płynów (normalne dobowe zapotrzebowanie na płyny wynosi u dorosłego człowieka około dwóch litrów).
Myć się często wodą, ale bez mydła! Nadużywanie mydła nadmiernie odtłuszcza skórę. Stan ten sprzyja infekcjom skórnym (zakażenia grzybicze).
Raczej powstrzymać się od stosowania osobistych dezodorantów.

Porozmawiaj o zdrowiu:

Forum dyskusyjne