Porady dla zdrowia

PEDAGOGIKA PRENATALNA

autor: Monika Kogut, rok III NoMiR

Odpowiedzialne rodzicielstwo

 Szukając definicji odpowiedzialnego rodzicielstwa warto pochylić się nad słowami Pawła VI z Encykliki Humanae vitae. "Biorąc najpierw pod uwagę procesy biologiczne, odpowiedzialne rodzicielstwo oznacza znajomość i poszanowanie właściwych im funkcji, rozum człowieka, bowiem odkrywa w zdolności dawania życia prawa biologiczne, które są częścią osoby ludzkiej. Następnie, gdy chodzi o wrodzone popędy i namiętności, to odpowiedzialne rodzicielstwo oznacza konieczność opanowania ich przez rozum i wolę. Jeżeli zaś z kolei uwzględnimy warunki fizyczne, ekonomiczne, psychologiczne i społeczne, należy uznać, że ci małżonkowie realizują odpowiedzialne rodzicielstwo, którzy kierując się roztropnym namysłem i wielkodusznością, decydują się na przyjęcie liczniejszego potomstwa, albo też, dla ważnych przyczyn i przy poszanowaniu nakazów moralnych, postanawiają okresowo lub nawet na czas nieograniczony, unikać zrodzenia dalszego dziecka" . W tym samym dokumencie Papież zauważa, że przekazywanie życia nie może być dowolną, niczym nie uwarunkowaną sprawą małżeństwa czy jednostki, ale ma być odpowiedzią ma plan Stwórcy oraz powinno uwzględniać sytuację ekonomiczną i społeczną rodziny.

  Właściwe odczytanie istoty rodzicielstwa możliwe jest tylko wtedy, gdy traktujemy małżeństwo jako powołanie, którego urzeczywistnieniem jest właśnie przekazywanie życia. Tak widziane rodzicielstwo jest już ze swej istoty rodzicielstwem odpowiedzialnym, gdyż łączy się ze świadomym rozpoznawaniem zamysłu Boga względem obojga małżonków i odpowiedzią na ten plan, wyrażony w otwartości na dawanie życia. Zaakceptowanie naturalnej, cyklicznej płodności partnerów, a nie zamykanie się na nią poprzez używanie środków antykoncepcyjnych, jest wyrazem szacunku małżonków względem siebie, akceptacji natury drugiej osoby, bo przecież nie ma kobiety czy mężczyzny bez właściwej sobie płciowości. Środki antykoncepcyjne, to jest te które niweczą istotę rodzicielstwa, bo są "przeciw poczęciu", niszczą i naturę człowieka jako istoty płciowej. A przecież nic nas tak nie definiuje jak płeć. Odbieranie sobie, czy to czasowe czy stałe, swojej własnej istoty niszczy człowieka jako osobę.

  Odpowiedzialne rodzicielstwo, a więc świadomość własnej płodności i umiejętne nią kierowanie jest pierwszym etapem pedagogiki prenatalnej. Jego początek możemy wskazać na czas długo przed poczęciem, czy zrodzeniem dziecka, bowiem kształtowanie własnej osobowości i odpowiedzialności determinuje naszą postawę wobec przekazywania życia.

Rodzicielstwo - świadome macierzyństwo i ojcostwo.

 Już pierwsi filozofowie podejmując próbę zdefiniowania osoby w pierwszym rzędzie wskazywali na jego rozumność. Choć te definicje, m.in. Boecjusza, dziś uznajemy za przebrzmiałe i niewystarczające, to jednak wszyscy zgadzają się, że dążność do pełnego udziału świadomości w każdym czynie jest cechą typowo ludzką. Rodzi się w tym miejscu pytanie, jak macierzyństwo i ojcostwo wpisują się w tą potrzebę.

 Świadomość małżonków najpełniej wyraża się w planowaniu kształtu przyszłej rodziny; w uwzględnieniu warunków społecznych, fizycznych, duchowych, psychicznych, przez co może być zachowane i podtrzymywane dobro nie tylko poczętych dzieci, ale i dobro własnego małżonków. Niezbędne jest też tu wieloaspektowe i długodystansowe spojrzenie w przyszłość i świadomość, że dziś podjęte decyzje będą owocowały do końca życia.

 Dziś powszechnie akceptowalnymi i nie budzącymi oporu jakiejkolwiek z grup społecznych metodami planowania rodziny, wydają się być tylko metody naturalne, gdyż pogłębiona refleksja filozoficzna i medyczna wskazuje, iż te metody nabierają znaczenia etycznego. Taka regulacja poczęć jest niczym innym jak odczytywaniem własnej natury biologicznej. Paweł VI w encyklika Humanae vitae wskazywał na pewne trudności przed jakimi stają ludzie chcący posługiwać się odczytywaniem rytmu płodności, tj. opanowanie namiętności w czasie dni płodnych oraz pewnej systematyczności. Jednak mimo tego owe metody wyróżniają się bezsprzecznie spośród całej gamy dostępnych obecnie sposobów tak zwanego świadomego macierzyństwa. Angażują one bowiem całego człowieka, nie ograniczają go tylko do realizacji pewnych zachowań instynktownych. Wymagają one także stałego dialogu małżonków, co jest podstawą do budowania czy pogłębiania więzi. Podjęta przez kobiety obserwacja własnego ciała jest także szczególnie ważna w profilaktyce zdrowotnej. Widzi ona bowiem ona wszelkie odchylenia od normy, rozpoznaje niepokojące cykle bezowulacyjne. W razie wątpliwości takie kobiety też częściej zasięgają porady lekarza czy instruktora NPR, który może wychwycić nieprawidłowości i skierować je do specjalisty. Kolejnym plusem tych metod w aspekcie zdrowotnym, jest to że małżonkowie nie muszą wprowadzać żadnych środków czy substancji do własnego ciała, eliminując przy tym do zera, wszystkie niepożądane reakcje z wiążące się z antykoncepcją. Stosowanie metod naturalnych rozwija także człowieczeństwo, pozwala ono bowiem uciec od schematu bodziec-reakcja w relacjach intymnych. Wyuczony w ten sposób styl życia według faz niepłodności w cyklu, pozwala na pewną sakralizacje współżycia. Żaden z małżonków nie czuje się jak przedmiot, który służy do rozładowania napięcia.

 Nie wolno też zapominać o tym, że obserwacja kobiecego cyklu obok już przedstawione tu zalety, ma jeszcze jedną - pozwala rodzicom, którzy starają się o poczęcie dziecka zwiększyć jego prawdopodobieństwo przez współżycie w precyzyjnie oznaczone dni płodne.

Badania przed ciążą

 Ważnym elementem szeroko pojętego planowania są badania, jakie przyszli rodzice powinni wykonać jeszcze przed poczęciem dziecka. Zaleca się by kobieta przed ciążą wykonała badania na obecność przeciwciał na toksoplazmozę i cytomegalię. Te choroby (pierwsza to pasożytnicza, druga wirusowa) mogą doprowadzić do poważnych zmian dziecka we wczesnej ciąży. Jeśli kobieta nie chorowała na różyczkę, powinna się na nią zaszczepić. Jednak po podaniu szczepionki powinno minąć co najmniej trzy miesiące, zanim para zdecyduje się na współżycie w czasie płodnym, bowiem różyczka w trakcie ciąży może doprowadzić nawet do ślepoty. Zalecane są również szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, gdyż przebieg ciąży i porodu wiąże się z licznymi wizytami w punktach ochrony zdrowia, w których jak wiadomo łatwo o zarażenie.

 Bardzo niebezpieczne dla rozwijającego się płodu są wahania poziomu cukru w organizmie matki. Zaleca się zatem by jeszcze przed ciążą wykonać badania poziomu glukozy we krwi. Pozwala to na rozpoznanie nietolerancji glukozy albo cukrzycy. Objawami wskazującymi na tę chorobę są: częste oddawanie moczu, duże pragnienie lub zasłabnięcia, wtedy gdy kobieta jest głodna.

 Wskazanie są także badania moczu (zakażenie układu moczowego, który niegdyś mogła przechodzić kobieta, mogą doprowadzić np. do uszkodzenia nerek) oraz badanie morfologii krwi, ilości płytek krwi i krzepliwość krwi (niska krzepliwość krwi powoduje krwawienia, które doprowadzić mogą do poronienia). Warto przy okazji tych badań sprawdzić poziom hormonów tarczycy, gdyż w czasie ciąży może nasilić się jej nadczynność. Jest to bardzo ważne ponieważ większość kobiet w czasie ciąży zażywa preparaty witaminowe, które mogę zawierać jod. Przyszłym matkom zaleca się również, by przed ciążą i w jej trakcie przyjmowały kwas foliowy w tabletkach (jego niedobór może być dla płodu niebezpieczny). Kwas foliowy zapobiega bowiem powstawaniu wrodzonych wad rozwojowych, zwłaszcza wad cewy nerwowej.

Badania w czasie ciąży

 Standardowymi badaniami jakie robi się już na początku ciąży i powtarza co miesiąc są badanie moczu oraz badanie morfologiczne krwi. Każdorazowo przy każdej wizycie oznacza się ciśnienie tętnicze oraz masę ciała.

 Regularne badanie krwi pozwala wykryć anemię, która jest szczególnie groźna dla dziecka. Przy okazji pierwszej wizyty oznacza się także grupę krwi oraz czynnik Rh, by wykluczyć lub potwierdzić ewentualny konflikt serologiczny, dalsze badania na obecność przeciwciał Rh wykonuje się wówczas, gdy kobieta ma grupę krwi o Rh ujemnym.

Badania moczu są ważne, gdyż stwierdzona w nim obecność cukru może wskazywać na cukrzycę ciążową.

 Obecność białka w moczu może świadczyć o infekcji pęcherza czy nerek, czasem oznacza możliwość wystąpienia groźnych dla życia dziecka i kobiety powikłań ciąży takich jak tzw. zatrucie ciążowe.

Wykrycie w moczu ciał ketonowych wiąże się z wystąpieniem zaburzeń metabolizmu przemian w obciążonym ciążą organizmie przyszłej matki. Przyczyną tego stanu może być również nieprawidłowa dieta w ciąży.

 Do badań podstawowych należy także sprawdzanie czystości pochwy. W czasie pierwszej wizyty lub ewentualnie do końca pierwszego trymestru robi się też badanie cytologiczne wymazu z szyjki macicy.

 Krajowy konsultant ds. ginekologii i położnictwa zaleca także, by kobieta w ciąży zaleca by ciężarnej przynajmniej raz wykonać badanie ultrasonograficzne (między 18. a 22. tygodniem).

Lekarze zlecają jednak pacjentkom badanie USG trzy razy w czasie ciąży. Pierwsze przypada między 11. a 12. tygodniem, drugie między 20. a 22. tygodniem, a trzecie - niedługo przed porodem, czyli po 36. tygodniu. Takie badanie pozwalają stwierdzić czy dziecko rozwija się prawidłowo, a także czy nie ma rozszczepu kręgosłupa nie otwartego (wówczas płyn mózgowo-rdzeniowy dziecka nie dostaje się do owodni).

 Między 16. a 18. tygodniem sprawdza się również poziom AFP, czyli alfafetoproteiny - substancji wydzielanej przez płód. Przy otwartych wadach cewy nerwowej, np. przy otwartym rozszczepie kręgosłupa, płyn mózgowo-rdzeniowy dziecka przedostaje się do płynu owodniowego matki, wchłania się tam i pojawia w krwiobiegu kobiety.

harmonogram wizyt i badań

Tydzień ciąży / badanie	5/8	12/14	16/8	20/22	24/26	28/30	30/32	32/34	34/36	36/38	38/39	40	41	42
konsultacja internistyczna
konsultacja stomatologiczna
WR
przeciwciała anty RH
ocena wymiarów miednicy
podanie 250-300 ug immunoglobuliny anty D cięzarnym (Rh -)
Badanie cytologiczne
ocena wydzieliny pochwowej
badanie poziomu cukru we krwi na czczo
badanie poziomu cukru po podaniu doustnym 50 g glukozy
ocena ruchliwości płodu przez ciężarną
test potrójny
przewciwciała różyczki IgG IgM
przeciwciała toksoplazmozy IgG IgM
grupa krwi i Rh
przeciwciała anty HIV
HBS
Pomiar ciśnienia tętniczego
Badanie ogólne
badanie ginekologiczne przez pochwę
Badanie piersi
Wzrost
masa ciała
morfologia krwi
Badanie moczu
indeks masy ciała
badanie czynności serca płodu
badanie położnicze zewnętrzne
badanie ultrasonograficzne

opis:

•   - badania zgodnie z harmonogramem
  
•   - tylko jeżeli nie wykonano przed ciążą
  
•   - tylko u ciężarnych ze zwiększonym ryzykiem zarażenia
  
•   - tylko za zgodą ciężarnej
  

Szkoły rodzenia

Istnieją różne szkoły, które są zazwyczaj otwierane przy większe szpitale, parafie, stowarzyszenia lub przez samodzielne instytucje, dlatego mogą różnić się w detalach. Jednakże program typowej szkoły obejmuje zazwyczaj cykl wykładów o rozwoju wewnątrzmacicznym dziecka, o przebiegu ciąży, porodu i połogu; wprowadza w tajniki naturalnego karmienia, zawiera też praktyczną naukę opieki nad noworodkiem, jego kąpieli i pielęgnacji. I tak przykładowo Szkoła Rodzenia przy Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Gdańsku obejmuje trzy etapy: Psychoprofilaktyka porodu: dieta kobiety ciężarnej; higiena w ciąży; przygotowanie do ról rodzicielskich; dolegliwości towarzyszące ciąży; objawy wskazujące na zbliżanie się porodu; poród naturalny jako zadanie; fazy porodu (I, II, III okres porodu); pozycje do rodzenia; naturalne metody znoszenia bólu porodowego; higiena w połogu; rola ojca; pielęgnacja krocza; znieczulenia stosowane w porodzie; poród znieczulony a poród naturalny;

 Zasady karmienia naturalnego i pielęgnacji noworodka: przygotowanie piersi do karmienia; pielęgnacja piersi w połogu; pielęgnacja noworodka; kąpiel noworodka; masaż noworodka; zmiany adaptacyjne u noworodka;

 Ćwiczenia gimnastyczne: relaksujące, ogólnousprawniające, muzykoterapia; rozładowanie napięć.

 W szkole rodzenia uczy się także słuchania własnego ciała, współpracy z położną i lekarzem, nabywa się wiedzę o zachowaniu w czasie porodu, o ćwiczeniach przed rozwiązaniem - takie informacje zapewniają kobiecie spokój, poczucie komfortu, które w tym okresie jest szczególnie ważne. Zajęcia prowadzone są przez wielu specjalistów: pediatrę, psychologa, ginekologa-położnika, ale większość zajęć odbywa się z położną. Warto je rozpocząć w II lub III trymestrze ciąży, po 24. tygodniu ciąży. Jednak każda ze szkół indywidualnie ustala własne zasady, może także wymagać zgody lekarza. W Szczecinie istnieje kilka szkół, m.in.:

•  Poradnia Porodu Rodzinnego przy al. Powstańców 72 (działa od 1995 roku; można chodzić od 36. tyg. ciąży, zalecana obecność osoby towarzyszącej; jest to kurs otwarty);
•  Prywatna Szkoła Rodzenia przy al. Wojska Polskiego 72 (działa od 1979 roku; kurs trwa trzy miesiące, zajęcia dwa razy w tygodniu, przygotowanie do porodu rodzinnego - 250 zł, indywidualnego - cena w zależności od zajęć; wizyta domowa - do 30 zł; zajęcia po porodzie i konsultacje indywidualne - bezpłatne);
•  Prywatna Szkoła Rodzenia przy ul. 3 Maja 4/7 (Kurs obejmuje po 6 godz. ćwiczeń i wykładów. W programie m.in. zwiedzanie oddziału położniczego i sali porodowej, masaż matki i dziecka, elementy jogi i nauka koncentracji, o roli ojca przy porodzie, alternatywne pozycje porodowe i ćwiczenia do porodu w wodzie. Kurs podstawowy - 150 zł, indywidualny - do 250 zł, wizyta domowa – 40 zł);
•  Szkoła Rodzenia Hanny Żółtowskiej przy Pl. Orła Białego 2 (Szkołą kieruje położna Hanna Żółtowska, zajęcia prowadzą też: mgr WF, ginekolog, pediatra, psycholog. Można chodzić od 18 tyg. ciąży, za zgodą lekarza; koszt kursu to 200 zł).

Problem psychologiczny utraty ciąży

 Utrata oczekiwanego dziecka w wyniku poronienia może przynieść okrutne rozczarowanie obojgu rodzicom. Dla kobiety może to być szczególnie ciężkim doświadczeniem, ponieważ dotyczy jej ciała i to ona, zawiedziona w swoim niedoszłym macierzyństwie, musi przestawić się fizycznie i psychicznie. Może odnieść wrażenie, że poniosła klęskę. Może się również zdarzyć, że dozna uczucia ulgi, szczególnie kiedy ciąża nie była po jej myśli. Jednak jeśli pogodziła się z tą perspektywą i oczekiwała narodzin dziecka, w momencie, gdy go zabraknie, może doznać szoku i poczucia straty. Będzie to dla niej bolesne przeżycie, ale żałoba nie będzie trwała długo. Pewna kobieta, która poroniła powiedziała, iż najcięższym przeżyciem było dla niej tłumaczenie się życzliwym ludziom, którzy pytali ją, czy nadal odczuwa poranne nudności. Nie było jej łatwo powtarzać wielokrotnie tę samą historię. Raniło ją naruszanie jej prywatności przez innych.

Aborcja i jej konsekwencje

 Aborcja była w polskim prawie czynem bezwzględnie niedopuszczalnym do 1956 roku. Od tamtego czasu, aż po dzień dzisiejszy traw gorąca debata o dopuszczalności aborcji. Jednym z najczęściej podawanym powodem aborcji jest utrata zdrowia przez matkę. Jednak jak się okazuje tylko 6,1% aborcji jest dokonywanych z tego powodu . Ponad 11 mln rocznie, co daje około 25% wszystkich zabiegów u swojej podstawy ma niechęć do wychowania dziecka.

 Najczęstszym powodem aborcji jest brak partnera, dodatkowo nasila się chęć "łatwego rozwiązania problemu", gdy kobieta poddawana jest psychomanipulacji, gdyż w pierwszym trymestrze ciąży zauważana jest szczególna podatność na wpływy z zewnątrz - zależne jest to od zmian w gospodarce hormonalnej. Na decyzję o dokonaniu aborcji ma wielki wpływ również doświadczone w dzieciństwie zaniedbanie, przemoc, a także nierozwiązane konflikty, w tym doświadczany jeszcze przed aborcją patologiczny żal po innej stracie.

 Kobiety twierdzące, iż nie odczuwają żadnych dolegliwości po aborcji podświadomie używa pewnych mechanizmów obronnych (np. przez odwracanie uwagi poprzez kompulsywne zajęcia, pracę, podróże, seks, zakupy, przemoc, alkohol, leki i narkotyki; przez projektowanie: "To jego wina, nie moja."; przez samoniszczenie się: promiskuityzm, zaburzenia jedzenia, alkohol, narkotyki, szybka jazda; przez pomaganie innym, bez wcześniejszego gruntownego rozwiązania własnych konfliktów, co przyczynia się do ich pogłębienia; przez agresję wobec partnera i żyjących dzieci;). Mechanizmy te słabną i nie spełniają już dotychczasowych funkcji w momencie kiedy kobieta ponownie zachodzi w ciąże, widzi dziecko w wieku w jakim byłoby jej własne zabite, lub gdy żyjące dzieci wchodzą w fazę prokreacji albo mają własne dzieci.

 Kobieta decydująca się na aborcją często nie zdaje sobie sprawy z następstw tego czynu, a jest ich wiele. Może odczuwać żal, jednak nie jest on zdrowy(taki jak po utracie dziecka), a patologiczny. Podstawowym uczuciem jest poczucie winy, straty. Może to doprowadzić do depresji, która powoduje osłabienie układu immunologicznego, co dodatkowo zwiększa podatność na infekcje i nowotwory. Często spotykaną jest też postawa nadopiekuńczości wobec innych dzieci, szczególnie w wypadku choroby. Matka stara się ponad miarę zaspokoić potrzeby dziecka przekarmiając lub obdarowując nadmierną ilością pieniędzy. U kobiet z syndromem proaborcyjnym skraca się także faza snu REM, miewają one koszmary, w których słyszą krzyki zabitego dziecka lub widzą je płaczące. Kolejnym z objawów jest niemożność zaufania komukolwiek: dzieciom, mężowy, nawet sobie; Prowadzi to do chronicznego lęku, uczucia słabości, beznadziei, bezradności. Zaburzenia w sferze seksualnej objawiają się niechęcią do współżycia z ojcem zabitego dziecka (kobieta obwinia go o jego śmierć). Rośnie w kobiecie agresja, bowiem aborcja wyzwala w ludziach zdolność do zabijania. Kiedy raz się do niej przyczynią, ich instynktowny mechanizm kontrolujący własną agresję zostanie osłabiony.

 Obok reakcji natury czysto psychologicznej występują także objawy psychosomatyczne, tj.: niskie wagi urodzonych dzieci, krwawienia, ciąże pozamaciczne, pęknięcie szyjki, porody przedwczesne, zakażenia bakteryjne, odklejanie łożyska, częstszy nowotwór piersi, zatrzymanie łożyska, perforacje macicy, wzmożona podatność na konflikt Rh, zespół wewnątrznaczyniowego wykrzepiania, bezpłodność.

Późne rodzicielstwo

 Po reformie ustrojowej wciąż jeszcze zmienia się obraz rodziny, ojcostwa i macierzyństwa. Czterdziestolatki, które jeszcze dwadzieścia lat temu były już babciami, dziś są aktywnymi kobietami, które zabiegają o swoją pozycję zawodową. Coraz częściej na małżeństwo decydują się ludzie, którzy są już "skazani" na późne rodzicielstwo. Przyczyną tego stanu rzeczy jest też większa świadomość w wymiarze planowania rodziny, powszechna dostępność do środków antykoncepcyjnych, chęć samorozwoju.

 Psychologowie przekonują, że wiek matki nie ma aż tak istotnej roli jak wcześniej sądzono przy decyzji o poczęciu pierwszego dziecka. Jednak z medycznego punktu widzenia, po ukończeniu 30. roku życia płodność znacząco spada. Lekarze przekonują, że najlepszym czasem na urodzenie dziecka jest okres pomiędzy 22. a 28. rokiem życia, gdyż wtedy zauważamy największą ilość cykli owulacyjnych.

 Prowadzone badania wskazują na pewną znaczącą prawidłowość – im starsza matka, tym więcej czułości okazuje swojemu dziecku, poświęca mu więcej czasu, obdarza go większym zainteresowaniem. Jest to jeden z plusów późnego macierzyństwa. Doświadczona kobieta patrzy na życie holistycznie, nie koncentruje się na pojedynczych zjawiskach, które mogłyby determinować nieprawidłowo przyszłość dziecka. Dojrzali rodzice nie koncentrują się już tak bardzo na wymiarze materialnym swojego życia. Swoje zawodowe ambicje potrafią i mogą odłożyć na czas wychowania potomstwa, gdyż zysk finansowy z dotychczasowych osiągnięć finansowych pozwala im z optymizmem patrzeć w przyszłość. Także szefowie inaczej patrzą na macierzyństwo trzydziestolatki, której zdolności mieli okazję poznać. Taka kobieta ma nieporównywalnie większą szansę na ewentualny powrót na to samo stanowisko pracy po urlopie wychowawczym, niż jej dwudziestoletnia, niedoświadczona koleżanka.

 Niestety późne rodzicielstwo może łączyć się też z pewnymi powikłaniami w czasie ciąży, a organizm starszej kobiety po porodzie regeneruje się dłużej niż młodszej. Wraz z wiekiem matki rośnie także znacząco ryzyko wystąpienia u dziecka wad chromosomalnych (z 1:1340 u dwudziestolatki, przez 1:800 u trzydziestolatki, do 1:100 u czterdziestolatki). Również wiek ojca nie jest bez znaczenia. Badania dowodzą, że około 25% przypadków zespołu Downa powstaje na skutek zaburzeń chromosomalnych u ojca.

  W Klinice Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi między 21.01.2005 r. a 18.02.2006 r. prowadzono badania na grupie 224 pacjentek (wśród nich 184 były w przedziale wieku ≥35–39 i 40 lat, pozostałe 40 w wieku ≥40 lat), które miały określić czynniki ryzyka ciąży i porodu u ciężarnych powyżej 35. roku życia. Wyniki wskazują na to, że starsze kobiety "z prawidłowym kariotypem płodu, ciąża przebiegała prawidłowo, a osiągane wyniki położnicze były zadowalające. Do najcięższych powikłań w przebiegu ciąży należy zaliczyć: nadciśnienie wikłające ciążę i cukrzycę ciążową. Nie stwierdzono istotnych różnic w odsetku niskiej masy urodzeniowej (SGA), makrosomii oraz odsetku porodów przedwczesnych. W badanej grupie pacjentek odsetek cięć cesarskich, szczególnie elektywnych, wzrastał." W marcu 2005 roku w Gynecologic Oncology, ukazały się wyniki badań Ray’ana M. Merrill'a. Stwierdził on, że posiadanie pierwszego dziecka w wieku powyżej 35 roku życia jest związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka piersi i mózgu u matki.

  Odpowiedzialne macierzyństwo zależy nie tylko od nastawienia psychicznego, ale i zdrowia kobiety. Warto więc odpowiedzialnie podjąć decyzję o dziecku, mając świadomość, że dziecko jest darem, jest nową, autonomiczną osobą, która ma prawo do życia i pełni zdrowia.

Bibliografia:
Paweł VI, Humanae vitae, Poznań 1968
W. Fijałkowski, Ojcostwo na nowo odkrywane, Pelplin 1996
K. Ostrowska, Przygotowanie do życia w rodzinie, Warszawa 1997
M. Rams, Kiedy umiera dziecko, "Psychologia i Rzeczywistość" 3(2003)
W. Simon, Zespoły utraty ciąży. Przemoc, zaniedbanie, terapia, Warszawa 2002

Porozmawiaj o zdrowiu:

Forum dyskusyjne