Porady dla zdrowia


Ziołolecznictwo

zioła

Na domową apteczkę ziołową najlepiej przeznaczyć jest osobną szafkę o większych rozmiarach. Zioła zajmują sporo miejsca, a nie powinny być zbytnio zgniatane przy przechowywaniu, gdyż prowadzi to do utraty wielu cennych składników. Niektóre zioła należy przechowywać w przewiewnych opakowaniach papierowych, a inne - na przykład zawierające dużo substancji aromatycznych - w szczelnych pojemnikach. Każde opakowanie należy wyraźnie opisać, oznaczając nazwę zioła oraz datę zakupu lub zbioru i przydatności do użycia.

Należy pamiętać, że - poza nielicznymi wyjątkami - zioła nie powinny być przechowywane przez okres dłuższy niż rok, czyli od zbioru do zbioru.

Wyjątek stanowi tutaj kora kruszyny, która suszona w normalnej temperaturze dopiero po roku przechowywania nabiera właściwości leczniczych. Zioła należy przechowywać w temperaturze pokojowej i w suchym miejscu. Wilgoć prowadzi do obniżenia ich wartości leczniczej.


Stosując zioła lub ich mieszanki należy ściśle przestrzegać zaleceń dotyczących ich dawkowania i nie przedłużać kuracji ponad trzy miesiące, gdyż prowadzi to do przyzwyczajenia organizmu, które skutkuje obniżeniem skuteczności działania leków ziołowych. Zioła pobudzające apetyt należy przyjmować przed jedzeniem, podrażniające przewód pokarmowy - po posiłkach, a wykrztuśne pomiędzy posiłkami.


Zioła



Aloes drzewiasty (Aloe aborescens) jest wieloletnią byliną występującą w Afryce Południowej i Ameryce Środkowej, a w Polsce uprawianą jako roślina doniczkowa. Obecnie sok z liści aloesu używany jest jako składnik wielu leków i kosmetyków.
W warunkach domowych aloes stosuje się wewnętrznie dla poprawy trawienia, przeciw zaparciom oraz w stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Zewnętrznie zalecany jest w leczeniu źle gojących się ran, skaleczeń, owrzodzeń i innych podrażnień skóry.



Borówka czernica (Vaccinium myrtillus) - zwana również czarną jagodą, czernicą lub borówką czarną - jest niskim krzewem występującym powszechnie w Europie środkowej i północnej. Do celów leczniczych zbiera się zarówno jej owoce, jak i liście.
Suszone owoce borówki stosowane były od niepamiętnych czasów jako środek przeciwko biegunce. Mają one również działanie bakteriobójcze i wspomagające przy nieżytach żołądka i jelit. Liście borówki mają właściwości przeciwzapalne, przez co stanowią wartościowy składnik wielu mieszanek ziołowych.





Bylica piołun (Artemisia absinthium) potocznie zwana jest piołunem. Rośliny tej używa się do produkcji vermouthu i absyntu, którym nadaje charakterystyczny gorzki smak. W naszej strefie klimatycznej występuje pospolicie i uważana jest za chwast. Surowiec zielarski stanowi ziele, czyli całe pędy rośliny w początkowym okresie kwitnienia.
Piołun zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i żółci, pobudza apetyt i wspomaga trawienie. Ponieważ zioło to zawiera substancje trujące, należy je stosować ściśle według zaleceń i unikać w chorobach wrzodowych żołądka i jelit oraz podczas ciąży.



Dziki bez czarny (Sambucus nigra) jest krzewem występującym powszechnie w całej Europie i Azji. Niekiedy wyrasta do wielkości małego drzewa. W celach leczniczych wykorzystuje się kwiatostany, które mają kształt baldachimu, oraz drobne, soczyste owoce o barwie czarno-fioletowej.
Kwiat bzu czarnego używany jest przede wszystkim jako środek moczopędny oraz napotny i przeciwgorączkowy. Owoce mają działanie przeczyszczające, napotne oraz przeciwskurczowe. Wspomagają leczenie chorób dróg moczowych i oddechowych. Stosuje się je również w schorzeniach reumatycznych.



Dziurawiec zwyczajny (Hypericum perforatum) jest byliną występująca pospolicie w lasach i na łąkach Europy, Azji i Afryki północnej. Surowcem leczniczym jest ziele dziurawca, zbierane w początkach kwitnienia.
Dziurawiec działa uspokajająco i powoduje poprawę nastroju w nerwicach oraz lekkich stanach depresyjnych. Stosuje się go również w schorzeniach wątroby i przewodu pokarmowego. Olejek z dziurawca działa bakteriobójczo i sprzyja gojeniu się ran.





Fiołek trójbarwny (Viola tricolor), zwany również fiołkiem lub bratkiem polnym, jest chwastem polnym występującym w całej Europie. Surowiec zielarski stanowi cała naziemna część rośliny, czyli ziele.
Ziele fiołka trójbarwnego reguluje trawienie i przemianę materii. Działa wykrztuśnie, napotnie i moczopędnie. Używane jest w schorzeniach dróg moczowych. Zewnętrznie i wewnętrznie stosuje się je w dolegliwościach skórnych, zwłaszcza spowodowanych złą przemianą materii.




Koper włoski (Foeniculum capillaceum), inaczej zwany fenkułem, jest byliną pochodzącą z regionu śródziemnomorskiego. Surowiec zielarski stanowią bogate w olejki eteryczne suche owoce, przypominające wyglądem kminek.
Owoce kopru włoskiego mają działanie wiatropędne, rozkurczowe
i wykrztuśne. Wpływają pobudzająco na trawienie oraz łagodzą
zaburzenia jelitowe.



Kozłek lekarski (Valeriana officinalis) jest byliną pospolicie występującą w Europie i Azji na wilgotnych łąkach i w zaroślach. Surowiec stanowi zebrany wczesną wiosną lub jesienią korzeń, z którego otrzymywana jest waleriana.
Korzeń kozłka lekarskiego stosuje się w nerwicach, trudnościach w zasypianiu oraz dolegliwościach układu pokarmowego na tle psychosomatycznym. Krople walerianowe używane są jako lek uspokajający. Wyciąg z korzenia kozłka dodany do kąpieli pomaga odprężyć się i zrelaksować.




Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) jest rośliną powszechnie występującą w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. W Polsce rośnie na suchych łąkach, pastwiskach oraz na brzegach lasów. Surowiec zielarski stanowi ziele zebrane w okresie kwitnienia.
Krwawnik ma działanie przeciwkrwotoczne oraz przeciwzapalne. Pobudza wydzielanie soków trawiennych w żołądku i dwunastnicy oraz wspomaga pracę nerek. Stosuje się go jako środek rozkurczowy.





Lawenda lekarska (Lavandula officinalis) jest półkrzewem o silnym zapachu. Pochodzi z obszaru śródziemnomorskiego. W Polsce występuje jako roślina uprawna. Surowiec zielarski stanowią niezupełnie rozwinięte kwiaty.
Kwiat lawendy wykazuje działanie odkażające, wykrztuśne i moczopędne. Stosuje się ją również jako łagodny środek uspokajający w stanach niepokoju, trudnościach w zasypianiu oraz w zaburzeniach pracy żołądka i jelit na tle nerwowym. Lawenda jest doskonała jako dodatek do kąpieli o działaniu odprężającym i wyrównującym krążenie. Kwiatami lawendy, chmielu i pomarańczy napełnia się poduszki, aby ułatwić zasypianie.



Melisa lekarska (Melissa officinalis) jest byliną, małą krzewinką o cytrynowym zapachu, pochodzącą z regionu Morza Śródziemnego. W Polsce występuje jedynie jako roślina uprawna. Surowiec zielarski stanowią liście melisy zebrane przed kwitnieniem, kiedy mają największą zawartość olejków eterycznych.
Melisa lekarska ma działanie uspokajające i rozkurczowe. Stosuje się ją przy nerwicy, w stanach niepokoju oraz przy bezsenności na tle nerwowym. Używana jest również w zaburzeniach pracy żołądka o podłożu nerwowym. Napar z melisy wypity przed snem zapewnia spokojny sen i dobry wypoczynek nocny.




Mięta pieprzowa (Mentha piperita) jest gatunkiem powstałym ze skrzyżowania dziko rosnących gatunków mięty i występuje jedynie jako roślina uprawna. Rozmnaża się wegetatywnie przez kłącza i rozłogi. Surowiec zielarski stanowi liść mięty pieprzowej zebrany w okresie poprzedzającym kwitnienie.
Działanie lecznicze wykazuje przede wszystkim zawarty w mięcie olejek eteryczny, zwany mentolem. Mięta pieprzowa stosowana jest w problemach żołądkowo-jelitowych, jako środek przeciwskurczowy w zaburzeniach trawienia, przy chorobach wątroby i dróg żółciowych oraz w nerwobólach. Napar z mięty stanowi łagodny środek uspokajający.



Mniszek lekarski(Taraxacum officinale), powszechnie zwany mleczem, występuje jako pospolity chwast na całej półkuli północnej. Kwiaty po przekwitnięciu tworzą kulę puchu, zwaną dmuchawcem. Surowiec zielarski stanowi przede wszystkim korzeń.
Mniszek działa wspomagająco na przemianę materii oraz pobudzająco na apetyt. Stosowany jest jako lek pomocniczy w schorzeniach wątroby i woreczka żółciowego. Wykazuje również właściwości moczopędne.




Nagietek lekarski (Calendula officinalis) uprawiany jest w Polsce w ogrodach jako roślina ozdobna. Kwitnie przez całe lato aż do późnej jesieni. Surowiec leczniczy stanowią kwiatostany odmian o intensywnie pomarańczowej barwie i pełnych kwiatach, zebrane w pełni kwitnienia.
Zewnętrznie nagietek wykazuje właściwości przeciwzapalne, dzięki czemu dobroczynnie wpływa na źle gojące się rany. Stosuje się go również do płukania gardła i jamy ustnej oraz do przemywania oczu w stanach zapalnych. Wewnętrznie pobudza działanie wielu narządów, zwiększa wydzielanie potu i żółci oraz łagodzi nieżyty jelit i żołądka.



Podbiał pospolity (Tussilago farfara) jest chwastem występującym w Polsce powszechnie w zaroślach, na gliniastych stokach i nasypach. Kwitnie wiosną jako jedna z pierwszych roślin. Surowiec zielarski stanowią liście podbiału.
Podbiał działa wykrztuśnie i łagodząco w suchym, drażniącym kaszlu. Używany jest w zapaleniach błon śluzowych gardła i jamy ustnej. Ze względu na możliwość występowania substancji uszkadzających wątrobę zaleca się ograniczenie jego stosowania do kilku dni w roku.




Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) należy do najpospolitszych chwastów leśnych i ogrodowych. Charakterystyczną cechą tej byliny są parzące włoski na obrzeżach liści. Surowiec zielarski stanowi ziele zebrane przed kwitnieniem.
Pokrzywa ma działanie moczopędne i znajduje zastosowanie w infekcjach dróg moczowych i w profilaktyce kamicy nerkowej. Dzięki zawartości żelaza polecana jest również przy niedokrwistości i anemii. Wyciągi z pokrzywy korzystnie wpływają na dolegliwości prostaty. W kosmetyce i dermatologii pokrzywa używana jest jako środek przeciwłojotokowy i przeciwłupieżowy.



Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis), potocznie zwany ślazem, w stanie dzikim występuje w południowej i środkowej Europie. W Polsce surowiec leczniczy pochodzi wyłącznie z upraw, a stanowi go korzeń pozyskany późną jesienią, w drugim roku wegetacji rośliny. Korzeń prawoślazu jest środkiem przeciwkaszlowym i przeciwzapalnym, stosowanym w ostrych i przewlekłych schorzeniach górnych dróg oddechowych. Łagodzi zapalenia błon śluzowych gardła, jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Używany jest również jako środek osłaniający w nieżytach żołądka i jelit. Dzięki zawartości śluzu może być stosowany jako substancja powlekająca i łagodząca przy oparzeniach skóry.



Róża dzika (Rosa canina) występuje powszechnie w Europie, Azji i Ameryce. W Polsce rośnie przy drogach, w zaroślach oraz na obrzeżach lasów. Surowiec leczniczy stanowi owoc róży, bez orzeszków (nasion). Owoce zbierane są przed całkowitym dojrzeniem. Stanowią one bogate źródło witaminy C oraz innych witamin.
Dzika róża ma działanie przeciwgnilne i ściągające, oraz moczo- i żółciopędne. Stosowana jest jako środek wspomagający w schorzeniach wątroby i nerek. Owoc dzikiej róży stanowi również surowiec do produkcji herbatek owocowych.



Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla) w Polsce występuje pospolicie jako chwast polny. Surowiec stanowi kwiatostan rumianku pozyskiwany od maja do lipca z roślin rosnących dziko lub uprawianych. Można go pomylić z innymi występującymi u nas odmianami rumianku, które nie mają właściwości leczniczych.
Rumianek ma silne działanie przeciwzapalne, łagodzące i bakteriostatyczne. Wykazuje również właściwości napotne i moczopędne. Często stosowany jest w bólach żołądka i nieżytach jelit. Zewnętrznie, ze względu na właściwości dezynfekujące i przeciwzapalne, używany jest w postaci okładów na rany, na oparzenia i w zapaleniu spojówek. Posiada łagodzące działanie na skórę, a napar może stanowić doskonały dodatek do kąpieli ziołowych.



Skrzyp polny (Equisetum arvense) występuje w Europie powszechnie. W Polsce rośnie na podmokłych łąkach, na ugorach i przydrożach. Surowiec stanowi ziele skrzypu zbierane przez całe lato.
Skrzyp ma działanie moczopędne i używany jest w nieżytach dróg moczowych oraz w profilaktyce kamicy nerkowej. Wykazuje również właściwości remineralizujące. W dolegliwościach reumatycznych i artretycznych oraz w zaburzeniach krążenia stosowane są kąpiele z dodatkiem wyciągu ze skrzypu.




Szałwia lekarska (Salvia officinalis) pochodzi z rejonu śródziemnomorskiego. Uprawiana jest w całej Europie jako roślina przyprawowa i lecznicza. Surowiec zielarski stanowi liść szałwii lekarskiej.
Szałwia ma działanie odkażające, ściągające i przeciwzapalne. Napar używany jest do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, przez co stanowi środek wspomagający w dolegliwościach przewodu pokarmowego. Zewnętrznie okłady z szałwii stosuje się na rany, stany zapalne skóry i oparzenia.



Tymianek pospolity (Thymus vulgaris) jest półkrzewem pochodzenia śródziemnomorskiego, a w Polsce występuje jako roślina uprawna. Surowiec zielarski stanowi ziele tymianku, czyli szczytowe części rośliny zebrane w okresie kwitnienia.
Tymianek wykazuje działanie wykrztuśnie i stosowany jest przy nieżytach dróg oddechowych, kokluszu i dychawicy oskrzelowej. Dzięki właściwościom dezynfekującym służy do sporządzania okładów w schorzeniach skórnych oraz do płukania gardła i jamy ustnej w stanach zapalnych. Napar z tymianku jest doskonałym dodatkiem do kąpieli uodparniających, odkażających skórę i pobudzających krążenie.




Porozmawiaj o zdrowiu:

Polecamy



FAQ Forum dyskusyjnego

Dyskusja na temat:



Szukaj u nas

Kontakt

W sprawach publikacji lub reklamy

Email:

Disclaimer

Nasze artykuły chronione sa prawami autorskimi.